Cách bảo quản nấm mối để tránh bị “thâm xì” hoặc mất mùi thơm đặc trưng

Mùa mưa đến, những người sành ăn lại háo hức chờ đợi để được thưởng thức nấm mối, một loại "lộc trời" với hương vị thơm ngon đặc trưng và giá trị dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, nấm mối tự nhiên lại rất khó bảo quản, dễ bị hư hỏng và mất đi hương vị tinh túy nếu không được xử lý đúng cách. Do đó, việc nắm vững cách bảo quản nấm mối trở thành một "bí kíp" quan trọng để bạn có thể giữ trọn vẹn hương vị của loại nấm quý giá này. Dù bạn muốn dùng ngay hay để dành, các phương pháp bảo quản sẽ giúp nấm mối giữ được độ tươi ngon lâu nhất.

1. Giới thiệu về nấm mối và đặc điểm dễ hư hỏng

Nấm mối, hay còn gọi là nấm mối đen, là một loại nấm quý hiếm chỉ mọc tự nhiên ở các khu vực có nhiều mối đất. Loại nấm này xuất hiện theo mùa, chủ yếu từ tháng 5 đến tháng 8 âm lịch hàng năm. Hương vị của nấm mối rất đặc trưng: ngọt thanh, giòn sần sật, và có mùi thơm thoang thoảng của đất. Đây là một loại nấm đặc biệt, không thể nuôi trồng nhân tạo mà chỉ mọc lên từ các tổ mối, do đó rất được ưa chuộng.

Nấm mối có cấu trúc mềm, thân nấm chứa nhiều nước, do đó rất dễ bị dập và thâm đen khi có tác động vật lý. Bên cạnh đó, nấm mối tự nhiên có đặc điểm là rất nhạy cảm với môi trường. Nếu bị tiếp xúc với độ ẩm quá cao, nấm sẽ nhanh chóng bị nhão, úng nước và mất đi hương vị. Ngược lại, nếu môi trường quá khô, nấm sẽ bị héo và mất đi độ giòn. Do đó, nếu không biết cách bảo quản nấm mối, bạn có thể sẽ phải vứt bỏ phần lớn số nấm đã mua. Việc bảo quản đúng cách không chỉ giúp giữ được chất lượng mà còn đảm bảo hương vị và giá trị dinh dưỡng của nấm.

Không chỉ ngon, nấm mối có tác dụng gì cũng là câu hỏi mà nhiều người quan tâm. Nấm mối chứa nhiều protein, các loại vitamin và khoáng chất, đặc biệt là các hợp chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch và phòng chống một số bệnh.

2. Những nguyên nhân khiến nấm mối nhanh hư

Để bảo quản nấm mối hiệu quả, trước hết chúng ta cần hiểu rõ những nguyên nhân khiến nấm nhanh hỏng.

• Độ ẩm và nhiệt độ không phù hợp: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Nấm mối cần được bảo quản ở môi trường mát mẻ, khô ráo nhưng không được quá lạnh hoặc quá nóng. Nếu bị để ở nhiệt độ cao, nấm sẽ nhanh chóng bị úng nước và hỏng. Ngược lại, nhiệt độ quá lạnh có thể làm mất đi cấu trúc giòn của nấm.
• Bị dập hoặc rửa nhiều lần: Nấm mối rất mềm, chỉ cần một tác động nhẹ cũng có thể làm nấm bị dập, thâm đen và nhanh hỏng. Hơn nữa, việc rửa nấm với nước quá nhiều lần sẽ làm nấm hút nước, khiến nấm bị nhão và mất đi hương vị tự nhiên. Lời khuyên là chỉ nên làm sạch nấm bằng cách dùng dao cạo nhẹ hoặc bàn chải mềm, chỉ rửa khi chuẩn bị chế biến.
• Bảo quản trong túi kín không thoáng khí: Nấm mối cần "thở". Nếu bạn cất nấm trong túi nilon kín, hơi nước sẽ tích tụ, tạo môi trường ẩm ướt lý tưởng cho nấm bị hỏng.
• Thời gian bảo quản quá dài: Dù bảo quản tốt đến đâu, nấm mối tươi cũng chỉ có thể giữ được độ tươi ngon trong một thời gian ngắn. Sau đó, nấm sẽ dần mất đi chất lượng.

3. Các cách bảo quản nấm mối tươi lâu

Đối với nấm mối tươi, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau để giữ nấm tươi ngon trong vài ngày.

• Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh: Đây là phương pháp phổ biến nhất. Sau khi mua về, bạn hãy làm sạch nấm bằng cách cạo nhẹ đất bám trên thân nấm, không nên rửa với nước. Sau đó, bạn dùng một lớp giấy báo hoặc giấy ăn bọc nấm lại, cho vào hộp nhựa có lỗ thoáng khí hoặc túi giấy. Đặt hộp nấm vào ngăn mát tủ lạnh, ở nhiệt độ từ 5 đến 10 độ C. Với cách bảo quản nấm mối, bạn nên lưu ý không đặt nấm gần các loại thực phẩm có mùi mạnh như hành, tỏi, vì nấm dễ hấp thụ mùi.
• Sử dụng giấy báo hoặc túi giấy: Giấy báo và túi giấy có khả năng hút ẩm rất tốt. Bạn có thể bọc từng cây nấm trong giấy báo rồi xếp vào hộp. Cách này giúp nấm không bị úng nước do hơi ẩm tích tụ, giữ được độ giòn.
• Chia nhỏ lượng nấm: Nếu bạn có một lượng lớn nấm và muốn dùng dần, hãy chia nhỏ chúng ra thành từng phần vừa đủ cho mỗi lần chế biến. Điều này giúp bạn hạn chế việc lấy nấm ra vào tủ lạnh nhiều lần, tránh làm nấm bị thay đổi nhiệt độ đột ngột, gây hỏng.

Nếu bạn đang thắc mắc nấm mối để tủ lạnh được bao lâu, câu trả lời là nấm mối tươi chỉ có thể giữ được hương vị tốt nhất trong khoảng 2-3 ngày. Sau đó, nấm sẽ bắt đầu có dấu hiệu úng nước và mất đi độ giòn.

4. Phương pháp bảo quản nấm mối lâu dài

Nếu muốn giữ nấm mối để dùng dần trong thời gian dài, bạn có thể áp dụng các phương pháp bảo quản đặc biệt.

• Đông lạnh: Cách bảo quản nấm mối trong ngăn đá là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để giữ nấm lâu. Đầu tiên, bạn cần sơ chế nấm thật sạch, để ráo nước hoàn toàn. Sau đó, cho nấm vào túi zip chuyên dụng hoặc hộp đựng thực phẩm, hút chân không (nếu có) và cho vào ngăn đá tủ lạnh. Khi muốn dùng, bạn chỉ cần lấy nấm ra, rã đông tự nhiên hoặc ngâm nhanh qua nước lạnh. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nấm để đông lạnh được không thì câu trả lời là có, nhưng khi rã đông, nấm sẽ mềm hơn một chút so với nấm tươi. Dù vậy, hương vị vẫn được giữ lại đáng kể.
• Phơi hoặc sấy khô: Đây là phương pháp bảo quản truyền thống, được nhiều người áp dụng để giữ nấm dùng quanh năm. Cách làm nấm mối phơi khô khá đơn giản. Sau khi làm sạch, bạn thái nấm thành lát mỏng, sau đó phơi nấm dưới trời nắng to hoặc dùng máy sấy chuyên dụng. Khi nấm đã khô hoàn toàn, bạn cho nấm vào hũ thủy tinh kín, bảo quản ở nơi khô ráo. Nấm khô có thể dùng để nấu canh, xào hoặc ngâm nước nóng để nấm nở ra như ban đầu.
• Ngâm muối: Đối với những người muốn bảo quản nấm để gửi đi xa, bạn có thể ngâm nấm trong nước muối loãng. Sau khi sơ chế, bạn ngâm nấm trong dung dịch nước muối pha loãng, sau đó cho vào túi kín. Đây là cách bảo quản nấm mối gửi đi xa hiệu quả, nhưng cần lưu ý rằng nấm sẽ có vị mặn và cần được rửa sạch trước khi chế biến.

5. Mẹo giữ nguyên hương thơm và màu sắc nấm mối

Bảo quản nấm mối không chỉ là giữ cho nấm không hỏng mà còn là giữ được hương thơm và màu sắc tự nhiên của nó.

• Hạn chế rửa quá nhiều lần: Như đã đề cập ở trên, nấm rất dễ hút nước. Do đó, bạn nên hạn chế rửa nấm, chỉ nên làm sạch bằng cách cạo nhẹ lớp đất. Khi chế biến, bạn có thể ngâm nấm trong nước muối loãng khoảng 1-2 phút rồi vớt ra ngay, tránh ngâm quá lâu.
• Tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao: Ánh sáng mặt trời trực tiếp và nhiệt độ cao sẽ làm nấm nhanh hỏng và thâm đen. Do đó, hãy luôn bảo quản nấm ở nơi mát mẻ, tránh ánh nắng.
• Kết hợp các loại giấy thấm: Bạn có thể lót thêm một lớp giấy ăn mỏng dưới đáy hộp đựng nấm để hút ẩm tốt hơn.
• Mùi thơm tự nhiên: Nếu muốn giữ mùi thơm đặc trưng của nấm, bạn có thể cho một vài lá bạc hà hoặc lá húng quế vào cùng với nấm trong hộp bảo quản.

Việc nắm vững cách bảo quản nấm mối không chỉ giúp bạn giữ được hương vị tinh túy của loại nấm quý này mà còn tránh lãng phí. Bằng cách áp dụng các phương pháp bảo quản hợp lý, dù là để trong ngăn mát, đông lạnh hay làm khô, bạn sẽ luôn có thể thưởng thức những món ăn ngon từ nấm mối bất cứ khi nào bạn muốn.