Cách chỉnh đồng hồ cơ nhanh chậm “chuẩn không cần chỉnh”

Đồng hồ cơ luôn mang trong mình vẻ đẹp của sự tinh xảo và là niềm đam mê của nhiều người. Tuy nhiên, một trong những vấn đề thường gặp ở loại đồng hồ này là việc chạy sai giờ, dù là đồng hồ cơ chạy nhanh hay đồng hồ cơ chạy chậm. Tình trạng này có thể gây bất tiện và ảnh hưởng đến độ chính xác trong công việc hàng ngày. Vậy, cách chỉnh đồng hồ cơ nhanh chậm như thế nào để đạt được độ chính xác "chuẩn không cần chỉnh"? Hãy cùng Điện máy Htech tìm hiểu chi tiết các dấu hiệu, nguyên nhân và bí quyết điều chỉnh đồng hồ cơ tại nhà nhé!

Dấu hiệu và nguyên nhân đồng hồ cơ bị sai giờ

Trước khi đi sâu vào cách chỉnh đồng hồ cơ nhanh chậm, bạn cần nhận biết các dấu hiệu và hiểu rõ nguyên nhân khiến chiếc đồng hồ cơ của mình hoạt động không chính xác.

Dấu hiệu:

• Đồng hồ chạy nhanh: Kim giờ và kim phút luôn vượt quá thời gian thực tế một khoảng nhất định sau mỗi ngày hoặc vài ngày.

• Đồng hồ chạy chậm: Kim giờ và kim phút luôn tụt lại phía sau thời gian thực tế.

• Sai số lớn bất thường: Với đồng hồ cơ thông thường, sai số chấp nhận được là khoảng ±10 đến ±30 giây/ngày (tùy chất lượng bộ máy). Nếu sai số vượt quá mức này, đó là dấu hiệu cần kiểm tra.

Nguyên nhân:

• Nhiễm từ trường: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất. Đồng hồ cơ có thể bị nhiễm từ khi tiếp xúc gần với các thiết bị điện tử có từ trường mạnh như điện thoại, loa, nam châm, máy tính, lò vi sóng... Từ trường làm ảnh hưởng đến sự hoạt động của dây tóc (Hairspring) - bộ phận quan trọng điều tiết tốc độ dao động của bộ máy, khiến đồng hồ chạy nhanh hoặc chậm.

• Thiếu năng lượng dự trữ (Cót yếu): Đối với đồng hồ cơ lên dây cót thủ công hoặc đồng hồ tự động không đeo đủ thời gian trong ngày, nếu năng lượng dự trữ không đủ, bộ máy sẽ không hoạt động ổn định, dễ dẫn đến tình trạng đồng hồ cơ chạy chậm hoặc ngừng hoạt động.

• Va đập hoặc sốc mạnh: Đồng hồ bị rơi, va đập mạnh có thể làm lệch trục, cong vênh các chi tiết nhỏ bên trong bộ máy, hoặc làm lỏng các ốc vít, dẫn đến sai số.

• Bụi bẩn hoặc dầu khô: Sau một thời gian dài sử dụng mà không được bảo dưỡng, bụi bẩn có thể tích tụ hoặc dầu bôi trơn các chi tiết bị khô, làm cản trở hoạt động trơn tru của bộ máy, gây ra sai số.

• Lỗi sản xuất hoặc linh kiện hao mòn: Mặc dù hiếm, nhưng một số đồng hồ có thể có lỗi từ nhà sản xuất. Hoặc sau nhiều năm sử dụng, các linh kiện bị hao mòn tự nhiên cũng sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác.

• Ảnh hưởng của nhiệt độ: Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột hoặc quá cao/thấp cũng có thể làm ảnh hưởng đến độ giãn nở của các bộ phận kim loại, gây sai số.

Cách chỉnh đồng hồ cơ nhanh chậm đơn giản

Việc cách chỉnh đồng hồ cơ sai giờ do các nguyên nhân đơn giản có thể tự thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, nếu bạn không có kinh nghiệm, hãy cân nhắc mang đến thợ chuyên nghiệp.

Khắc phục lỗi do thiếu năng lượng (Cót yếu):

• Đối với đồng hồ tự động (Automatic): Hãy đeo đồng hồ liên tục trên tay khoảng 8 tiếng mỗi ngày. Hoặc nếu không đeo, bạn có thể sử dụng hộp xoay đồng hồ (Watch Winder) để giữ cho đồng hồ luôn đủ năng lượng.

• Đối với đồng hồ lên dây cót thủ công (Hand-winding): Lên dây cót đầy đủ mỗi ngày vào cùng một thời điểm. Thường là khoảng 30-40 vòng núm vặn cho đến khi cảm thấy căng tay.

Khử từ cho đồng hồ:

Nếu nghi ngờ đồng hồ bị nhiễm từ, bạn có thể tự khử từ tại nhà bằng một thiết bị khử từ chuyên dụng (Demagnetizer), có bán trên các trang thương mại điện tử với giá phải chăng.

• Cách thực hiện: Đặt đồng hồ lên thiết bị khử từ, nhấn nút khởi động và từ từ di chuyển đồng hồ ra xa khỏi thiết bị. Lặp lại 2-3 lần. Sau khi khử từ, kiểm tra lại xem đồng hồ còn chạy sai giờ không.

Điều chỉnh qua núm vặn (Crown):

Đây không phải là cách chỉnh đồng hồ cơ nhanh chậm vĩnh viễn, mà là cách để bạn điều chỉnh lại giờ hiện tại cho đồng hồ.

• Bước 1: Kéo núm vặn ra nấc ngoài cùng (thường là nấc thứ 2, hoặc nấc duy nhất có thể kéo ra). Lúc này kim giây thường sẽ dừng lại (tùy loại máy).

• Bước 2: Xoay núm vặn để điều chỉnh kim giờ và kim phút đến đúng thời gian hiện tại.

• Bước 3: Đẩy núm vặn về vị trí ban đầu để đồng hồ hoạt động trở lại.

Điều chỉnh Regulator (Chỉ dành cho thợ chuyên nghiệp):

Đây là cách chỉnh đồng hồ cơ nhanh chậm trực tiếp trên bộ máy. Bên trong bộ máy đồng hồ cơ có một bộ phận gọi là Regulator (bộ điều chỉnh tốc độ). Thợ đồng hồ sẽ sử dụng dụng cụ chuyên dụng để dịch chuyển Regulator một cách cực kỳ nhỏ, điều chỉnh độ dài của dây tóc để tăng hoặc giảm tốc độ dao động, từ đó làm đồng hồ chạy nhanh hoặc chậm lại.

• Ưu điểm: Khắc phục triệt để sai số do bộ máy.

• Nhược điểm: Yêu cầu dụng cụ chuyên dụng, kiến thức chuyên môn và kỹ năng cao. Không nên tự ý thực hiện tại nhà nếu không có kinh nghiệm vì rất dễ làm hỏng bộ máy.

Lưu ý khi tự chỉnh đồng hồ cơ tại nhà

Khi tự cách chỉnh đồng hồ cơ nhanh chậm tại nhà, bạn cần hết sức cẩn thận để tránh làm hỏng đồng hồ:

• Không tự ý mở nắp lưng đồng hồ: Trừ khi bạn có đủ dụng cụ và kiến thức chuyên môn. Việc mở nắp lưng không đúng cách có thể làm bụi bẩn, hơi ẩm lọt vào bộ máy, hoặc làm hỏng gioăng chống nước.

• Tránh làm rơi, va đập mạnh: Luôn nhẹ nhàng khi thao tác với đồng hồ.

• Tránh xa từ trường: Đặt đồng hồ tránh xa các thiết bị điện tử khi không sử dụng.

• Bảo dưỡng định kỳ: Đồng hồ cơ cần được bảo dưỡng (lau dầu, kiểm tra các chi tiết) sau mỗi 3-5 năm sử dụng. Việc này giúp đảm bảo các bộ phận hoạt động trơn tru, duy trì độ chính xác và kéo dài tuổi thọ cho đồng hồ.

• Nếu không chắc chắn, hãy tìm đến thợ chuyên nghiệp: Nếu bạn đã thử các cách đơn giản mà đồng hồ vẫn sai giờ, hoặc bạn không tự tin vào khả năng của mình, hãy mang đồng hồ đến các trung tâm sửa chữa đồng hồ uy tín. Thợ chuyên nghiệp có đủ dụng cụ và kinh nghiệm để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và khắc phục lỗi hiệu quả.

Việc hiểu rõ cách chỉnh đồng hồ cơ nhanh chậm và biết khi nào nên tự xử lý, khi nào nên tìm đến chuyên gia sẽ giúp bạn duy trì chiếc đồng hồ cơ yêu quý của mình luôn hoạt động chính xác và bền bỉ theo thời gian.