Cách chụp dải ngân hà bằng điện thoại đẹp như máy cơ, không rung, không lóa

Bạn đã bao giờ mơ ước tự tay ghi lại vẻ đẹp huyền ảo của Dải Ngân Hà bằng chính chiếc điện thoại của mình chưa? Với sự tiến bộ của công nghệ camera trên smartphone, điều này không còn là điều bất khả thi! Mặc dù không thể thay thế hoàn toàn máy ảnh chuyên nghiệp, nhưng với những thiết lập và kỹ thuật đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể có được những bức ảnh Dải Ngân Hà lung linh, ít rung và không bị lóa. Bài viết này Điện máy Htech sẽ hướng dẫn chi tiết cách chụp Dải Ngân Hà bằng điện thoại, từ điều kiện lý tưởng, thiết lập camera, dụng cụ hỗ trợ đến các mẹo chỉnh phơi sáng để bạn có được những tác phẩm ấn tượng.

Điều kiện chụp Dải Ngân Hà bằng điện thoại

Để có một bức ảnh Dải Ngân Hà đẹp, việc lựa chọn đúng thời điểm và địa điểm là cực kỳ quan trọng.

• Địa điểm không có ô nhiễm ánh sáng:

  • Quan trọng nhất: Ánh sáng nhân tạo từ thành phố, làng mạc sẽ làm lu mờ ánh sáng yếu ớt của các vì sao và Dải Ngân Hà. Bạn cần di chuyển ra xa khu dân cư, đến những vùng núi, sa mạc, hoặc các khu bảo tồn thiên nhiên có bầu trời tối.

  • Sử dụng bản đồ ô nhiễm ánh sáng (ví dụ: Dark Site Finder, Light Pollution Map) để tìm địa điểm có bầu trời tối nhất.

• Thời gian và mùa:

  • Trăng non (New Moon): Dải Ngân Hà đẹp nhất khi không có ánh trăng. Hãy kiểm tra lịch âm để chọn những đêm không trăng hoặc khi trăng chỉ là một mảnh nhỏ và mọc/lặn sớm.

  • Mùa Dải Ngân Hà: Ở Bắc bán cầu, thời điểm tốt nhất để chụp Dải Ngân Hà là từ tháng 3 đến tháng 10. Tại Nam bán cầu, mùa này kéo dài từ tháng 2 đến tháng 11.

  • Thời gian trong đêm: Lý tưởng nhất là từ 10 giờ đêm đến 2 giờ sáng, khi Dải Ngân Hà mọc cao trên bầu trời.

• Thời tiết và bầu trời:

  • Trời quang mây tạnh: Đảm bảo không có mây, đặc biệt là ở hướng bạn định chụp. Kiểm tra dự báo thời tiết và độ che phủ của mây.

  • Không khí trong lành: Tránh những đêm có sương mù, bụi hoặc độ ẩm cao, vì chúng sẽ làm mờ các vì sao.

• Xác định vị trí Dải Ngân Hà:

  • Sử dụng các ứng dụng bản đồ sao trên điện thoại như Stellarium Mobile, SkyView Lite, PhotoPills (có trả phí nhưng rất hữu ích cho nhiếp ảnh thiên văn) để cách xác định Milky Way chính xác vị trí và thời gian Dải Ngân Hà xuất hiện.

Thiết lập camera để chụp Dải Ngân Hà

Đây là phần quan trọng nhất để có được những bức ảnh Dải Ngân Hà đẹp với điện thoại của bạn. Hầu hết các mẫu điện thoại Android cao cấp như điện thoại Samsung hay iPhone đời mới đều có chế độ chuyên nghiệp (Pro Mode) hoặc chế độ chụp đêm (Night Mode) cho phép chỉnh tay các thông số.

Sử dụng chế độ Chuyên nghiệp (Pro Mode) hoặc Thủ công (Manual Mode):

• iPhone: Để cách chụp Milky Way bằng điện thoại iPhone hoặc cách chụp bầu trời sao bằng điện thoại iPhone, bạn sẽ cần ứng dụng của bên thứ ba như Halide Mark II, ProCamera, NightCap Camera (khuyên dùng NightCap Camera cho Dải Ngân Hà vì có các chế độ chuyên biệt như Stars Mode, Light Boost). iPhone mặc định không cho phép phơi sáng đủ lâu.

• Samsung/Android khác: Hầu hết các điện thoại Samsung và Android cao cấp khác có chế độ Pro Mode tích hợp sẵn (ví dụ: Cách chụp bầu trời sao bằng điện thoại Samsung).

  • Mở ứng dụng camera, chọn chế độ Pro hoặc Thủ công.

Các thông số cần điều chỉnh:

• ISO:

  • Thiết lập: Bắt đầu với ISO khoảng 1600 - 3200. Nếu ảnh quá tối, có thể tăng lên 6400, nhưng hãy cẩn thận vì ISO cao sẽ tạo ra nhiều nhiễu hạt (noise).

  • Lý do: ISO cao giúp cảm biến thu nhận nhiều ánh sáng hơn trong điều kiện thiếu sáng.

• Tốc độ màn trập (Shutter Speed):

  • Thiết lập: Đây là thông số quan trọng nhất. Bạn cần phơi sáng đủ lâu để thu nhận ánh sáng từ Dải Ngân Hà. Bắt đầu với 15 - 30 giây.

  • Lưu ý quy tắc 500 (Rule of 500): Để tránh vệt sao (do trái đất quay), công thức tính tốc độ màn trập tối đa là 500 / tiêu cự ống kính. Vì điện thoại có tiêu cự rất nhỏ (khoảng 3-6mm), bạn có thể phơi sáng được tương đối lâu. Tuy nhiên, giới hạn của điện thoại thường là 30 giây.

  • Ví dụ: Với tiêu cự 4mm, 500/4 = 125 giây. Nhưng bạn nên giữ dưới 30 giây để tránh rung và vệt sao rõ rệt trên điện thoại.

• Khẩu độ (Aperture):

  • Thiết lập: Điện thoại thường có khẩu độ cố định (ví dụ: f/1.8, f/2.0). Hãy chọn ống kính có khẩu độ lớn nhất (số f nhỏ nhất) để thu được nhiều ánh sáng nhất.

  • Lý do: Khẩu độ lớn cho phép nhiều ánh sáng đi vào cảm biến hơn.

• Cân bằng trắng (White Balance - WB):

  • Thiết lập: Tùy chỉnh theo cảm nhận. Thường đặt ở chế độ "Incandescent" (bóng đèn sợi đốt) hoặc "Fluorescent" (đèn huỳnh quang) hoặc một giá trị Kelvin khoảng 3500K - 4500K để có màu xanh tím đặc trưng của Dải Ngân Hà.

• Lấy nét (Focus):

  • Thiết lập: Quan trọng là phải lấy nét vô cực (infinity focus). Trong chế độ Pro, kéo thanh lấy nét đến biểu tượng vô cực (∞) hoặc cuối cùng của thanh. Nếu không có, thử chạm vào một điểm sáng xa nhất trên bầu trời để lấy nét.

  • Lý do: Đảm bảo các vì sao không bị mờ nhòe.

• Định dạng ảnh:

  • Nếu điện thoại hỗ trợ, hãy chụp ở định dạng RAW (DNG). Định dạng RAW lưu giữ nhiều thông tin hình ảnh hơn JPEG, giúp bạn dễ dàng chỉnh sửa hậu kỳ mà không làm giảm chất lượng.

Dụng cụ hỗ trợ chụp đêm cần thiết

Để cách chụp Dải Ngân Hà bằng điện thoại hiệu quả và không bị rung, bạn bắt buộc phải có những dụng cụ này:

• Chân máy (Tripod):

  • Cực kỳ quan trọng: Với tốc độ màn trập kéo dài (15-30 giây), bất kỳ rung động nhỏ nào cũng sẽ khiến ảnh bị mờ. Chân máy sẽ giữ điện thoại ổn định tuyệt đối.

• Kẹp giữ điện thoại cho tripod:

  • Đảm bảo kẹp chắc chắn, giữ điện thoại không bị rơi hoặc rung lắc.

• Remote chụp ảnh Bluetooth hoặc hẹn giờ:

  • Sử dụng remote Bluetooth hoặc tính năng hẹn giờ (timer) trên điện thoại (5-10 giây) để tránh rung máy khi bạn nhấn nút chụp.

• Các dụng cụ khác (khuyên dùng):

• Pin dự phòng: Chụp phơi sáng tốn rất nhiều pin, đặc biệt trong môi trường lạnh.

• Đèn pin đầu đội (đèn đỏ): Để di chuyển và thiết lập mà không làm hỏng thị lực ban đêm của bạn hoặc người khác. Ánh sáng đỏ ít ảnh hưởng đến việc nhìn sao.

• Quần áo ấm: Ban đêm ở những nơi xa thành phố thường rất lạnh.

• Ghế gấp: Để thoải mái chờ đợi và ngắm sao.

Cách chỉnh phơi sáng cho ảnh đẹp

Để có một bức ảnh Dải Ngân Hà đẹp mắt, bạn cần thực hiện nhiều lần thử nghiệm và chỉnh sửa hậu kỳ.

Thử nghiệm với các thông số:

• Bắt đầu với các thông số đề xuất (ISO 3200, tốc độ 20-30s, khẩu độ lớn nhất, lấy nét vô cực).

• Chụp một vài bức ảnh thử nghiệm.

• Nếu ảnh quá tối: Tăng ISO lên một chút (ví dụ 6400) hoặc kéo dài tốc độ màn trập (nếu điện thoại cho phép và không bị vệt sao).

• Nếu ảnh quá sáng hoặc nhiễu hạt nhiều: Giảm ISO hoặc giảm tốc độ màn trập.

• Quan trọng: Tìm sự cân bằng giữa độ sáng và độ nhiễu hạt.

Kiểm soát nhiễu hạt (Noise):

• Điện thoại có cảm biến nhỏ nên rất dễ bị nhiễu hạt ở ISO cao.

• Giảm nhiễu trong camera: Một số ứng dụng camera hoặc chế độ Night Mode có sẵn tính năng giảm nhiễu (noise reduction) tự động.

• Chỉnh sửa hậu kỳ: Đây là bước cực kỳ quan trọng. Sử dụng các ứng dụng chỉnh sửa ảnh trên điện thoại có hỗ trợ chỉnh sửa ảnh RAW (nếu bạn chụp RAW) hoặc chỉnh JPEG.

Chỉnh sửa hậu kỳ trên điện thoại:

• Ứng dụng: Adobe Lightroom Mobile, Snapseed, VSCO, Pixlr.

• Các bước cơ bản:

  • Phơi sáng (Exposure): Tăng nhẹ để làm sáng Dải Ngân Hà.

  • Độ tương phản (Contrast): Tăng nhẹ để làm nổi bật các vì sao.

  • Điểm nổi bật (Highlights) & Bóng (Shadows): Điều chỉnh để lấy lại chi tiết ở vùng sáng và làm rõ vùng tối.

  • Độ rõ nét (Clarity/Texture): Tăng nhẹ để làm Dải Ngân Hà rõ nét hơn (cẩn thận đừng quá tay).

  • Độ bão hòa (Saturation) & Độ rung (Vibrance): Tăng nhẹ màu sắc để làm Dải Ngân Hà thêm phần rực rỡ.

  • Giảm nhiễu (Noise Reduction): Sử dụng tính năng này để làm mịn các vùng nhiễu hạt.

  • Cắt & Xoay: Cắt bỏ các phần không cần thiết và xoay để bức ảnh cân đối.

Mẹo chụp Dải Ngân Hà không bị rung mờ

Ngoài việc sử dụng chân máy, đây là những mẹo quan trọng để có bức ảnh Dải Ngân Hà sắc nét, không bị rung mờ:

• Dùng remote hoặc hẹn giờ: Như đã nói ở trên, đây là cách hiệu quả nhất để loại bỏ rung động khi bạn nhấn nút chụp. Thời gian hẹn giờ từ 5-10 giây là lý tưởng.

• Vô hiệu hóa ổn định hình ảnh quang học (OIS) hoặc điện tử (EIS):

  • Một số điện thoại cho phép tắt OIS/EIS trong chế độ Pro. Khi sử dụng chân máy và phơi sáng lâu, các hệ thống ổn định này đôi khi có thể gây ra hiện tượng mờ nhòe nhỏ do cố gắng ổn định một bức ảnh vốn đã ổn định.

  • Kiểm tra cài đặt camera của bạn.

• Tắt đèn flash: Đảm bảo đèn flash của điện thoại đã được tắt hoàn toàn.

• Kiểm tra độ ẩm ống kính: Trong điều kiện đêm lạnh, ống kính có thể bị đọng sương. Hãy dùng khăn mềm khô lau sạch ống kính trước khi chụp.

• Chụp nhiều tấm và xếp chồng (Stacking - Nâng cao):

  • Đây là kỹ thuật chuyên nghiệp hơn nhưng có thể áp dụng với điện thoại bằng một số ứng dụng (ví dụ: Starry Landscape Stacker trên iOS - cần máy tính để xử lý).

  • Chụp khoảng 10-20 bức ảnh Dải Ngân Hà với cùng một thiết lập. Sau đó, dùng phần mềm chuyên dụng để xếp chồng các bức ảnh này lên nhau. Kỹ thuật này giúp giảm đáng kể nhiễu hạt và làm nổi bật Dải Ngân Hà hơn rất nhiều.

Với sự kiên nhẫn, thử nghiệm và áp dụng những kỹ thuật trong cách chụp dải ngân hà bằng điện thoại này, bạn hoàn toàn có thể chụp được những bức ảnh Dải Ngân Hà tuyệt đẹp bằng chiếc điện thoại thông minh của mình, khiến bất cứ ai nhìn thấy cũng phải trầm trồ!