Cách thay kim máy may gia đình trong 6 bước: không cần thợ vẫn an toàn

Nhiều người thường e ngại vì sợ phức tạp hoặc không an toàn khi thay kim cho máy may, nhưng thực tế, cách thay kim máy may gia đình lại vô cùng đơn giản và nhanh chóng. Bài viết này Điện máy Htech sẽ hướng dẫn bạn chi tiết 6 bước thay kim máy may an toàn, dễ hiểu ngay cả với người mới bắt đầu, đồng thời chỉ cho bạn cách phân biệt các loại kim, mẹo căn chỉnh kim đúng trục và các lỗi thường gặp để bạn có thể tự tin xử lý mọi vấn đề về kim may mà không cần gọi thợ.

Khi nào cần thay kim máy may?

Việc nhận biết đúng thời điểm cần thay kim máy may là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng đường may và bảo vệ máy. Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy bạn cần thay kim mới:

• Kim bị cùn hoặc gãy đầu kim:

  • Dấu hiệu: Khi may, bạn nghe thấy tiếng "cạch cạch" lớn hơn bình thường, hoặc kim bị cong, gãy mũi kim. Đường may bị bỏ mũi liên tục, hoặc vải bị rút sợi, thủng lỗ to.

  • Lý do: Kim cùn hoặc gãy đầu kim không thể xuyên qua vải một cách trơn tru, gây ra ma sát lớn, làm hỏng vải, đứt chỉ và ảnh hưởng đến bộ phận móc chỉ của máy.

  • Kiểm tra: Dùng đầu ngón tay vuốt nhẹ qua mũi kim. Nếu cảm thấy có gờ, sần sùi hoặc kim không còn nhọn, đó là lúc cần thay.

• Đường may bị bỏ mũi (bỏ mũi may):

  • Dấu hiệu: Máy may không tạo được mũi may liên tục, có những khoảng trống trên đường may, đặc biệt khi may các loại vải co giãn hoặc vải dày.

  • Lý do: Kim bị cong nhẹ, không còn thẳng hàng với bộ phận móc chỉ, hoặc mũi kim bị cùn không thể bắt được vòng chỉ dưới một cách chính xác.

• Chỉ may bị đứt liên tục:

  • Dấu hiệu: Chỉ trên hoặc chỉ dưới bị đứt thường xuyên trong quá trình may, dù bạn đã kiểm tra và điều chỉnh độ căng chỉ.

  • Lý do: Kim bị xước, có gờ hoặc bị cong, tạo ma sát lớn làm đứt chỉ khi chỉ đi qua lỗ kim.

• Vải bị rút sợi, thủng lỗ hoặc nhăn nhúm:

  • Dấu hiệu: Sau khi may, trên vải xuất hiện các lỗ kim lớn bất thường, vải bị rút sợi, hoặc đường may bị nhăn nhúm, không phẳng.

  • Lý do: Kim cùn hoặc không phù hợp với loại vải đang may, không thể xuyên qua sợi vải một cách sạch sẽ.

• May trên loại vải khác nhau:

  • Dấu hiệu: Bạn đang may vải mỏng và chuyển sang may vải dày (denim, da, canvas) hoặc ngược lại.

  • Lý do: Mỗi loại vải cần một loại kim có kích thước và độ sắc bén phù hợp. Kim may vải mỏng sẽ dễ gãy khi may vải dày, và kim may vải dày có thể làm hỏng vải mỏng.

• Sau một thời gian sử dụng nhất định:

  • Ngay cả khi không có dấu hiệu rõ ràng, kim máy may cũng nên được thay định kỳ sau khoảng 8-10 giờ may liên tục, hoặc sau khi hoàn thành một dự án may lớn. Kim là vật tư tiêu hao và sẽ mòn dần theo thời gian sử dụng.

Việc thay kim đúng lúc không chỉ giúp đường may đẹp hơn mà còn kéo dài tuổi thọ cho các bộ phận khác của máy may, đặc biệt là bộ phận móc chỉ.

Phân biệt các loại kim thường dùng

Để cách thay kim máy may gia đình đạt hiệu quả cao và đường may đẹp, bạn cần biết cách phân biệt và chọn đúng loại kim phù hợp với từng loại vải và mục đích may. Kim máy may gia đình thường có một mặt dẹt ở phần chuôi kim, giúp định vị đúng chiều khi lắp. Các loại kim được phân biệt chủ yếu dựa vào kích thước (độ dày) và loại mũi kim.

Kích thước kim (độ dày):

• Kích thước kim được ký hiệu bằng các số từ nhỏ đến lớn (ví dụ: 60/8, 70/10, 80/12, 90/14, 100/16, 110/18).

• Số nhỏ (60/8, 70/10): Dùng cho vải mỏng, mềm như lụa, voan, chiffon, cotton mỏng. Kim mỏng giúp tránh làm hỏng sợi vải tinh tế.

• Số trung bình (80/12, 90/14): Dùng cho vải thông thường, phổ biến nhất như cotton, linen, poplin, vải tổng hợp. Đây là kích thước đa năng cho hầu hết các dự án may mặc hàng ngày.

• Số lớn (100/16, 110/18): Dùng cho vải dày, cứng như denim (quần jean), canvas, da, giả da, vải bọc. Kim dày hơn giúp xuyên qua nhiều lớp vải mà không bị gãy.

• Lưu ý: Số đầu tiên (ví dụ 80) là kích thước theo hệ mét, số thứ hai (ví dụ 12) là kích thước theo hệ Mỹ.

Các loại mũi kim (phù hợp với loại vải):

• Kim đa năng (Universal/Standard Point):

  • Đặc điểm: Mũi kim hơi tròn, nhọn vừa phải.

  • Sử dụng: Phù hợp cho hầu hết các loại vải dệt thoi thông thường như cotton, linen, poplin, vải tổng hợp. Đây là loại kim phổ biến nhất và thường đi kèm với máy may.

• Kim mũi bi (Ballpoint/Jersey):

  • Đặc điểm: Mũi kim tròn hơn, không sắc nhọn.

  • Sử dụng: Dành riêng cho vải thun, vải dệt kim (jersey, knit), vải co giãn. Mũi kim tròn giúp đẩy sợi vải sang một bên thay vì đâm xuyên qua, tránh làm rách hoặc bỏ mũi trên vải co giãn.

• Kim Denim/Jeans:

  • Đặc điểm: Mũi kim rất sắc và cứng, thân kim chắc khỏe.

  • Sử dụng: Dành cho vải denim, jeans, canvas, vải bạt dày. Giúp xuyên qua nhiều lớp vải dày một cách dễ dàng mà không bị gãy.

• Kim da (Leather):

  • Đặc điểm: Mũi kim hình tam giác hoặc hình nêm, rất sắc bén.

  • Sử dụng: Dành cho da thật, giả da, vinyl. Mũi kim đặc biệt giúp cắt xuyên qua da thay vì chỉ đâm thủng, tạo đường may sạch và chắc chắn.

• Kim thêu (Embroidery):

  • Đặc điểm: Có rãnh chỉ lớn hơn và lỗ kim rộng hơn để chứa chỉ thêu dày.

  • Sử dụng: Dành cho máy may có chức năng thêu, sử dụng chỉ thêu.

• Kim chần bông (Quilting):

  • Đặc điểm: Mũi kim sắc và thân kim chắc chắn.

  • Sử dụng: Dành cho việc chần bông (may nhiều lớp vải và bông gòn lại với nhau).

Mẹo chọn kim đúng:

• Luôn đọc hướng dẫn sử dụng của máy may để biết loại kim tương thích.

• Chọn kim có kích thước phù hợp với độ dày của vải.

• Chọn loại mũi kim phù hợp với cấu trúc vải (dệt thoi, dệt kim, da...).

• Luôn có sẵn nhiều loại kim và kích thước khác nhau trong hộp dụng cụ may của bạn.

Việc hiểu rõ các loại kim và sử dụng đúng kim không chỉ giúp đường may đẹp hơn mà còn kéo dài tuổi thọ cho kim và máy may của bạn.

Cách thay kim máy may gia đình đơn giản cho người mới

Cách thay kim máy may gia đình không hề phức tạp như bạn nghĩ. Chỉ với 6 bước đơn giản sau đây, bạn có thể tự tin thay kim một cách an toàn và nhanh chóng, dù là cách thay kim máy may Juki, cách thay kim máy may Brother hay cách thay kim máy may Singer (vì hầu hết máy may gia đình đều có cơ chế tương tự).

Dụng cụ cần thiết:

• Kim máy may mới (đúng loại và kích thước).

• Tua vít nhỏ (thường đi kèm máy may hoặc tua vít dẹt).

Các bước thực hiện:

Bước 1: Ngắt nguồn điện và nâng kim lên vị trí cao nhất (An toàn là trên hết!)

• Ngắt nguồn điện: Đây là bước quan trọng nhất để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Rút phích cắm máy may ra khỏi ổ điện. Việc này giúp tránh máy hoạt động ngoài ý muốn khi bạn đang thao tác gần kim.

• Nâng kim lên vị trí cao nhất: Dùng tay xoay bánh đà (bánh xe lớn ở bên phải thân máy) về phía bạn cho đến khi kim được nâng lên vị trí cao nhất. Điều này giúp bạn dễ dàng thao tác với ốc vít giữ kim và đảm bảo kim cũ không bị kẹt.

Bước 2: Nới lỏng ốc vít giữ kim.

• Xác định ốc vít giữ kim (thường nằm ở phía bên phải của trụ kim).

• Dùng tua vít nhỏ (loại tua vít dẹt thường đi kèm máy may) nới lỏng ốc vít này. Bạn không cần tháo hẳn ốc vít ra, chỉ cần nới lỏng đủ để kim có thể trượt xuống.

Bước 3: Tháo kim cũ ra.

• Một tay giữ chặt kim cũ để tránh kim rơi vào bên trong máy.

• Tay kia tiếp tục nới lỏng ốc vít cho đến khi kim cũ có thể trượt ra khỏi trụ kim.

• Cẩn thận rút kim cũ xuống. Vứt bỏ kim cũ một cách an toàn (ví dụ: cho vào một hộp nhỏ hoặc chai nhựa rỗng để tránh bị đâm).

Bước 4: Lắp kim mới vào đúng chiều.

• Cầm kim mới. Quan sát kỹ phần chuôi kim: một mặt sẽ tròn và một mặt sẽ dẹt.

• Quan trọng: Lắp kim vào trụ kim sao cho mặt dẹt của chuôi kim phải quay về phía sau (hướng về phía bạn khi bạn ngồi may). Đây là quy tắc chung cho hầu hết các máy may gia đình. Nếu lắp sai chiều, máy sẽ bỏ mũi hoặc không may được.

• Đẩy kim mới lên hết mức có thể vào trong trụ kim. Đảm bảo kim được đẩy lên thật cao và sát vào điểm dừng của trụ kim.

Bước 5: Siết chặt ốc vít giữ kim.

• Một tay giữ chặt kim ở vị trí cao nhất và đúng chiều.

• Dùng tua vít siết chặt ốc vít giữ kim lại. Siết vừa đủ chắc để kim không bị lung lay trong quá trình may, nhưng không siết quá mạnh để tránh làm hỏng ốc vít hoặc trụ kim.

Bước 6: Kiểm tra và thử máy.

• Sau khi thay kim, xoay bánh đà vài vòng bằng tay để kiểm tra xem kim có di chuyển trơn tru, không bị vướng víu hay va chạm vào bất kỳ bộ phận nào của máy.

• Cắm điện lại cho máy.

• Luồn chỉ lại vào kim và may thử trên một mảnh vải vụn. Kiểm tra đường may xem có đều, đẹp, không bị bỏ mũi hay đứt chỉ không. Nếu đường may vẫn không đẹp, hãy kiểm tra lại chiều kim và độ căng chỉ.

Vậy là bạn đã hoàn thành cách lắp kim máy may gia đình một cách an toàn và hiệu quả. Việc nắm vững kỹ năng này sẽ giúp bạn tự tin hơn khi sử dụng máy may và xử lý các vấn đề nhỏ phát sinh.

Mẹo căn chỉnh kim đúng trục

Việc căn chỉnh kim đúng trục là yếu tố then chốt để máy may hoạt động trơn tru, tạo ra đường may đẹp và tránh các lỗi như bỏ mũi, đứt chỉ hay gãy kim. Mặc dù khi bạn lắp kim đúng chiều (mặt dẹt hướng về phía sau) và đẩy kim lên hết cỡ, kim thường sẽ tự động vào đúng trục. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hoặc sau một thời gian sử dụng, có thể cần kiểm tra và căn chỉnh lại.

Tại sao kim cần đúng trục?

• Bắt chỉ chính xác: Kim phải thẳng hàng với bộ phận móc chỉ (hook) bên dưới để có thể bắt được vòng chỉ dưới một cách chính xác, tạo thành mũi may hoàn chỉnh.

• Tránh va chạm: Kim phải đi qua lỗ kim trên tấm kim loại một cách trơn tru mà không bị va chạm vào mép lỗ, tránh gãy kim hoặc làm hỏng tấm kim loại.

• Đường may đẹp: Kim đúng trục giúp đường may đều, đẹp, không bị nhăn nhúm hoặc bỏ mũi.

Cách kiểm tra và căn chỉnh

Kiểm tra mặt dẹt của chuôi kim:

• Như đã hướng dẫn ở phần thay kim, luôn đảm bảo mặt dẹt của chuôi kim phải quay về phía sau (hướng về phía bạn khi ngồi may). Đây là nguyên tắc cơ bản và quan trọng nhất để kim vào đúng trục.

• Nếu bạn đang sử dụng cách lắp kim máy may 1 kim cho các loại máy công nghiệp, quy tắc này cũng tương tự, nhưng có thể có các dấu hiệu hoặc điểm dừng khác nhau tùy loại máy.

Đẩy kim lên hết mức có thể:

• Sau khi lắp kim vào, dùng tay đẩy kim lên thật cao, sát vào điểm dừng của trụ kim. Hầu hết các máy may gia đình đều có một điểm dừng bên trong trụ kim để đảm bảo kim không thể đẩy quá cao hoặc quá thấp.

• Nếu kim không được đẩy lên hết cỡ, nó có thể không bắt được chỉ dưới hoặc gây ra lỗi bỏ mũi.

Kiểm tra bằng mắt thường:

• Sau khi lắp kim, hạ chân vịt xuống. Nhìn thẳng vào kim từ phía trước. Kim phải thẳng đứng và đi qua chính giữa lỗ kim trên tấm kim loại (plate) một cách dễ dàng.

• Xoay bánh đà bằng tay để kim đi xuống và đi lên. Quan sát xem kim có bị lung lay, nghiêng ngả hay va chạm vào mép lỗ kim không. Nếu có, hãy nới lỏng ốc vít, điều chỉnh lại kim và siết chặt.

Kiểm tra bằng cách may thử:

• Đây là cách kiểm tra cuối cùng và hiệu quả nhất. May thử trên một mảnh vải vụn. Nếu đường may đều, đẹp, không bỏ mũi, không đứt chỉ, chứng tỏ kim đã được căn chỉnh đúng trục.

Lưu ý:

• Một số máy may có thể có thiết kế trụ kim hơi khác biệt, nhưng nguyên tắc mặt dẹt quay về phía sau và đẩy kim lên hết cỡ vẫn là cơ bản.

• Nếu bạn đã thử mọi cách mà kim vẫn không đúng trục hoặc máy vẫn báo lỗi, có thể trục kim đã bị cong hoặc có vấn đề với bộ phận móc chỉ. Lúc này, bạn nên đưa máy đến trung tâm bảo hành hoặc thợ sửa máy may chuyên nghiệp để kiểm tra.

Lỗi thường gặp khi thay kim

Mặc dù cách thay kim máy may gia đình khá đơn giản, nhưng người mới bắt đầu vẫn có thể mắc phải một số lỗi phổ biến, dẫn đến máy không may được hoặc gây ra các vấn đề khác. Việc nhận biết và khắc phục những lỗi này sẽ giúp bạn sử dụng máy may hiệu quả hơn.

• Lắp kim sai chiều:

  • Dấu hiệu: Máy may bị bỏ mũi liên tục, không thể tạo ra đường may, hoặc chỉ trên bị đứt ngay khi bắt đầu may.

  • Nguyên nhân: Đây là lỗi phổ biến nhất. Mặt dẹt của chuôi kim không được quay về phía sau (hướng về phía bạn khi ngồi may). Khi kim lắp sai chiều, bộ phận móc chỉ bên dưới không thể bắt được vòng chỉ từ kim, dẫn đến bỏ mũi.

  • Khắc phục: Rút phích cắm điện, nới lỏng ốc vít, tháo kim ra và lắp lại đúng chiều (mặt dẹt quay về phía sau), đẩy kim lên hết cỡ và siết chặt ốc vít.

• Kim không được đẩy lên hết cỡ:

  • Dấu hiệu: Máy bỏ mũi, đường may không đều, hoặc có tiếng kêu lạ khi may.

  • Nguyên nhân: Khi lắp kim mới, bạn không đẩy kim lên hết mức có thể vào trong trụ kim. Điều này làm cho kim quá thấp so với vị trí chuẩn, ảnh hưởng đến quá trình bắt chỉ.

  • Khắc phục: Rút phích cắm điện, nới lỏng ốc vít, đẩy kim lên thật cao cho đến khi chạm điểm dừng bên trong trụ kim, sau đó siết chặt ốc vít.

• Ốc vít giữ kim không được siết chặt:

  • Dấu hiệu: Kim bị lung lay trong quá trình may, đường may không đều, hoặc kim có thể rơi ra khỏi trụ kim khi đang may.

  • Nguyên nhân: Bạn siết ốc vít quá lỏng.

  • Khắc phục: Rút phích cắm điện, dùng tua vít siết chặt ốc vít giữ kim lại.

• Sử dụng kim không phù hợp với loại vải hoặc máy:

  • Dấu hiệu: Kim bị gãy liên tục (đặc biệt khi may vải dày), vải bị rút sợi, thủng lỗ lớn, hoặc đường may bị bỏ mũi khi may vải co giãn.

  • Nguyên nhân: Bạn dùng kim quá mỏng để may vải dày, hoặc dùng kim mũi nhọn cho vải thun/co giãn.

  • Khắc phục: Tham khảo phần "Phân biệt các loại kim thường dùng" để chọn đúng loại kim (kích thước và mũi kim) phù hợp với loại vải bạn đang may. Đảm bảo kim tương thích với máy may gia đình (kim có một mặt dẹt).

• Quên ngắt nguồn điện:

  • Dấu hiệu: Nguy hiểm! Có thể bị kim đâm vào tay nếu vô tình chạm vào bàn đạp hoặc công tắc nguồn.

  • Nguyên nhân: Chủ quan, không tuân thủ quy tắc an toàn.

  • Khắc phục: Luôn luôn rút phích cắm điện của máy may ra khỏi ổ cắm trước khi thực hiện bất kỳ thao tác nào liên quan đến kim hoặc chân vịt.

• Kim bị cong hoặc gãy nhưng vẫn cố gắng sử dụng:

  • Dấu hiệu: Các lỗi như bỏ mũi, đứt chỉ, làm hỏng vải, hoặc tiếng ồn lạ vẫn tiếp diễn sau khi đã kiểm tra các lỗi khác.

  • Nguyên nhân: Bạn không nhận ra kim đã bị hỏng hoặc cố gắng tiết kiệm bằng cách dùng kim hỏng.

  • Khắc phục: Thay kim mới ngay lập tức. Kim hỏng có thể làm hỏng các bộ phận khác của máy may, đặc biệt là bộ phận móc chỉ, gây tốn kém hơn nhiều để sửa chữa.

Việc nắm vững cách thay kim máy may gia đình và nhận biết các lỗi thường gặp này sẽ giúp bạn tự tin hơn rất nhiều khi sử dụng máy may, đảm bảo an toàn và duy trì hiệu suất tốt nhất cho chiếc máy của mình. Dù là cách lắp kim máy may Brother hay cách lắp kim máy may 1 kim cho các dòng máy công nghiệp, nguyên tắc cơ bản về chiều kim và độ chắc chắn vẫn là chìa khóa.