Caffeine có thể dã rượu không hay chỉ là “truyền thuyết đô thị”

Caffeine có thể dã rượu không là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm, đặc biệt là sau những cuộc vui có men. Nhiều người tin rằng một tách cà phê sau khi uống rượu sẽ giúp họ tỉnh táo và "giải rượu" nhanh chóng. Tuy nhiên, liệu quan niệm này có thực sự đúng về mặt khoa học hay chỉ là một lầm tưởng? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về mối quan hệ giữa caffeine và rượu, từ đó giúp bạn hiểu rõ caffeine có thể dã rượu không và đâu mới là cách "giải rượu" đúng đắn.

1. Cà phê sau khi uống rượu – thói quen phổ biến hay phản xạ “mù mờ”?

Thật vậy, không ít người có thói quen uống cà phê hoặc các loại đồ uống chứa caffeine khác sau khi đã uống rượu bia. Họ tin rằng caffeine là gì và nó sẽ giúp họ tỉnh táo hơn, giảm bớt cảm giác say xỉn và nhanh chóng trở lại trạng thái bình thường. Truyền miệng rằng caffeine có thể "thúc đẩy" quá trình hồi phục của cơ thể sau khi hấp thụ cồn. 

Thế nhưng, liệu thói quen này có cơ sở khoa học vững chắc hay chỉ là một hiệu ứng tâm lý nhất thời, khiến người uống cảm thấy mình đã tỉnh táo hơn so với thực tế? Vấn đề cốt lõi là caffeine có thể dã rượu không.

2. Caffeine và rượu tác động đến cơ thể như thế nào?

Để hiểu rõ caffeine có thể dã rượu không, chúng ta cần xem xét cách thức mà cả hai chất này tác động riêng lẻ lên cơ thể:

• Rượu (ethanol): Đây là một chất ức chế hệ thần kinh trung ương. Khi đi vào cơ thể, rượu làm chậm các chức năng của não, gây ra các triệu chứng như buồn ngủ, mất khả năng phối hợp, suy giảm phản xạ, nói lắp và giảm khả năng phán đoán. Gan sẽ là cơ quan chính chịu trách nhiệm chuyển hóa cồn.
• Caffeine: Ngược lại, caffeine là gì? Caffeine là một chất kích thích hệ thần kinh trung ương. Nó hoạt động bằng cách ngăn chặn adenosine, một chất dẫn truyền thần kinh gây buồn ngủ. Điều này dẫn đến việc tăng cường sự tỉnh táo, tập trung và giảm cảm giác mệt mỏi tạm thời. Các loại đồ uống chứa caffein phổ biến bao gồm cà phê, trà, nước tăng lực và một số loại nước ngọt.

Về bản chất, rượu và caffeine có tác dụng đối lập nhau. Một bên làm chậm, một bên làm tăng tốc. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là chúng không "trung hòa" lẫn nhau như nhiều người vẫn tưởng.

3. Caffeine có thật sự “dã rượu” được không?

Câu trả lời ngắn gọn là không, caffeine có thể dã rượu không. Dù bạn uống cafe có giải rượu không hay các loại đồ uống giàu caffeine khác, caffeine không hề làm giảm nồng độ cồn trong máu (BAC). Nồng độ cồn trong máu chỉ giảm khi gan của bạn chuyển hóa và đào thải cồn ra khỏi cơ thể, và quá trình này cần thời gian, không có cách nào đẩy nhanh.

Caffeine chỉ có thể làm bạn cảm thấy tỉnh táo hơn tạm thời, đánh lừa bộ não rằng bạn đã bớt say. Tuy nhiên, cơ thể bạn vẫn đang bị ảnh hưởng sâu sắc bởi rượu bia, bao gồm khả năng phán đoán kém, phản ứng chậm chạp và mất khả năng phối hợp. Cảm giác "tỉnh" giả tạo sau khi uống cà phê có thể cực kỳ nguy hiểm. Nó khiến người say có xu hướng đánh giá thấp mức độ say của mình, dẫn đến các hành vi rủi ro như lái xe trong tình trạng say xỉn, gây nguy hiểm cho bản thân và người khác, hoặc đưa ra các quyết định sai lầm.

4. Tác dụng phụ khi kết hợp caffeine và rượu

Việc kết hợp rượu và caffeine, đặc biệt là với câu hỏi uống bia xong uống cà phê có sao không, có thể mang lại những tác dụng phụ không mong muốn và tiềm ẩn nguy hiểm:

• Gây căng thẳng tim mạch: Cả rượu và caffeine đều có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch. Kết hợp chúng có thể làm tăng nhịp tim và huyết áp, gây căng thẳng cho tim, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh tim mạch.
• Dễ khiến cơ thể mất nước nhanh hơn: Rượu là chất lợi tiểu, khiến cơ thể mất nước. Caffeine cũng có tác dụng tương tự. Việc kết hợp cả hai sẽ làm tăng tốc độ mất nước, dẫn đến tình trạng đau đầu, mệt mỏi và các triệu chứng khó chịu khác của nôn nao kéo dài hơn.
• Caffeine có thể che lấp cảm giác buồn ngủ: Điều này khiến người uống tiếp tục uống rượu nhiều hơn hoặc nghĩ rằng mình đủ tỉnh táo để làm những việc nguy hiểm. Trong khi đó, gan vẫn đang phải "vật lộn" để xử lý lượng cồn khổng lồ, tăng thêm gánh nặng cho quá trình chuyển hóa và thải độc. Điều này không hề giải rượu mà còn khiến cơ thể chịu nhiều áp lực hơn.

5. Vậy nên làm gì để “giải rượu” đúng cách?

Thay vì tìm hiểu caffeine có thể dã rượu không hay cách giải rượu tức thì bằng cafe, bạn nên tập trung vào những phương pháp khoa học và an toàn để giúp cơ thể phục hồi sau khi uống rượu:

• Uống nhiều nước: Nước lọc là phương pháp tốt nhất để bù nước cho cơ thể và hỗ trợ gan, thận trong quá trình đào thải cồn. Uống nước xen kẽ khi đang uống rượu và uống nhiều sau khi kết thúc bữa tiệc.
• Ăn nhẹ các món dễ tiêu: Các món ăn có tinh bột như cháo, bánh mì, hoặc súp nhẹ nhàng có thể giúp hấp thụ bớt cồn trong dạ dày và làm dịu hệ tiêu hóa.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Đây là cách duy nhất và hiệu quả nhất để cơ thể tự hồi phục sau khi uống rượu. Giấc ngủ đủ và sâu sẽ giúp gan có thời gian chuyển hóa cồn và các cơ quan khác phục hồi.
• Nếu cần tỉnh táo nhanh: Bạn có thể dùng nước chanh, nước cam hoặc các loại nước điện giải để cung cấp vitamin và khoáng chất, giúp giảm cảm giác mệt mỏi. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng chúng chỉ giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn chứ không làm giảm nồng độ cồn trong máu.

Tóm lại, caffeine có thể dã rượu không là một lầm tưởng. Caffeine không giúp loại bỏ cồn ra khỏi cơ thể mà chỉ tạo cảm giác tỉnh táo giả. Để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh, hãy luôn uống rượu có trách nhiệm và áp dụng các phương pháp "giải rượu" khoa học như uống nhiều nước, ăn nhẹ và nghỉ ngơi đầy đủ.