Codec âm thanh Bluetooth là gì? "Bí mật" âm thanh hay

Codec âm thanh Bluetooth là gì, và làm thế nào nó lại nắm giữ "bí mật" của âm thanh hay? Bài viết này Điện máy Htech sẽ giúp bạn giải mã công nghệ này và đưa ra lời khuyên để lựa chọn tai nghe phù hợp.

Codec âm thanh Bluetooth là gì?

Codec Bluetooth là gì? Codec âm thanh Bluetooth (viết tắt của coder-decoder, hay bộ mã hóa-giải mã) là một thuật toán dùng để nén và giải nén dữ liệu âm thanh khi truyền qua kết nối Bluetooth.

Khi bạn phát nhạc từ điện thoại đến tai nghe Bluetooth, dữ liệu âm thanh gốc (thường ở định dạng chất lượng cao) cần được nén lại để có thể truyền tải hiệu quả qua băng thông hạn chế của Bluetooth. Sau đó, tai nghe sẽ nhận dữ liệu đã nén và giải nén chúng để tái tạo lại âm thanh mà bạn nghe được. Codec chính là "ngôn ngữ" mà cả thiết bị phát (điện thoại, máy tính) và thiết bị nhận (tai nghe, loa Bluetooth) phải hiểu và sử dụng chung để giao tiếp.

Chất lượng của codec sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến:

• Chất lượng âm thanh: Khả năng giữ lại chi tiết, độ rộng dải tần, và độ trung thực của âm thanh gốc.

• Độ trễ (Latency): Thời gian từ khi âm thanh được phát ra đến khi bạn nghe được (quan trọng cho video, game).

• Hiệu quả sử dụng năng lượng: Ảnh hưởng đến thời lượng pin của thiết bị.

Các loại codec âm thanh phổ biến

Hiện nay, có một số các codec Bluetooth phổ biến được sử dụng rộng rãi, mỗi loại có những đặc điểm riêng:

SBC (Subband Codec):

• Đặc điểm: Đây là codec cơ bản và bắt buộc phải có trên mọi thiết bị Bluetooth. SBC cung cấp chất lượng âm thanh chấp nhận được, nhưng thường có độ trễ cao và khả năng nén khá mạnh, dẫn đến mất mát một số chi tiết âm thanh.

• Phù hợp: Cho các cuộc gọi thoại, nghe nhạc thông thường mà không quá chú trọng chi tiết.

AAC (Advanced Audio Coding):

• Đặc điểm: Phổ biến trên các thiết bị Apple (iPhone, iPad, MacBook) và một số thiết bị Android cao cấp. AAC cung cấp chất lượng âm thanh tốt hơn SBC, đặc biệt hiệu quả khi truyền tải âm thanh từ các dịch vụ streaming như Apple Music, Spotify. Độ trễ tương đối thấp.

• Phù hợp: Người dùng iPhone/iPad muốn có trải nghiệm âm thanh tốt hơn, nghe nhạc streaming.

aptX (Qualcomm aptX):

• Đặc điểm: Một dòng codec của Qualcomm, được phát triển để mang lại chất lượng âm thanh CD-like (gần CD) và độ trễ thấp hơn SBC. Có nhiều biến thể:

  • aptX HD: Hỗ trợ âm thanh độ phân giải cao (Hi-Res Audio) lên đến 24-bit/48kHz, cung cấp chi tiết âm thanh tốt hơn.

  • aptX Low Latency: Tối ưu hóa để giảm độ trễ xuống cực thấp (khoảng 40ms), lý tưởng cho chơi game và xem video để tránh hiện tượng tiếng không khớp hình.

  • aptX Adaptive: Phiên bản mới nhất, có khả năng tự điều chỉnh chất lượng và độ trễ dựa trên môi trường kết nối, cân bằng giữa chất lượng âm thanh và độ ổn định.

• Phù hợp: Người dùng Android, game thủ, những ai muốn chất lượng âm thanh tốt và độ trễ thấp.

LDAC (Sony LDAC):

• Đặc điểm: Codec độc quyền của Sony, được phát triển để truyền tải âm thanh độ phân giải cao lên đến 24-bit/96kHz với tốc độ bit rất cao (lên đến 990 kbps). LDAC được coi là một trong những Codec âm thanh Bluetooth tốt nhất hiện nay về mặt chất lượng.

• Phù hợp: Audiophile, những người muốn trải nghiệm âm thanh Hi-Res không dây trên các thiết bị Sony hoặc Android hỗ trợ.

LHDC/LLAC (Huawei/Savantec):

• Đặc điểm: Các codec mới hơn, cũng hỗ trợ âm thanh độ phân giải cao và độ trễ thấp, cạnh tranh với LDAC và aptX HD. LHDC có khả năng truyền tải dữ liệu lên tới 900kbps.

• Phù hợp: Người dùng các thiết bị Android mới hỗ trợ các codec này.

Codec ảnh hưởng chất lượng nhạc thế nào?

Codec âm thanh Bluetooth ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nhạc bởi cách nó thực hiện việc nén và giải nén dữ liệu:

• Tốc độ bit (Bitrate): Codec có tốc độ bit cao hơn (ví dụ: LDAC 990kbps, aptX HD 576kbps) có thể truyền tải nhiều dữ liệu hơn mỗi giây, giúp giữ lại nhiều chi tiết âm thanh gốc hơn, dẫn đến chất lượng âm thanh tốt hơn. SBC có tốc độ bit thấp hơn nhiều (khoảng 328kbps).

• Thuật toán nén: Mỗi codec sử dụng một thuật toán nén khác nhau. Một số thuật toán nén hiệu quả hơn, ít làm mất mát dữ liệu hơn (lossless hoặc gần lossless), trong khi những loại khác có thể loại bỏ nhiều thông tin hơn (lossy) để giảm kích thước file, dẫn đến giảm chất lượng.

• Độ trễ: Codec cũng quyết định độ trễ. Độ trễ cao có thể làm hình ảnh và âm thanh không khớp nhau khi xem video hoặc chơi game.

• Khả năng tương thích: Để một codec hoạt động, cả thiết bị phát (ví dụ: điện thoại) và thiết bị nhận (tai nghe) đều phải hỗ trợ cùng một loại codec đó. Nếu không, chúng sẽ tự động chuyển về codec cơ bản nhất là SBC.

Ví dụ, nếu bạn có một chiếc tai nghe hỗ trợ LDAC và một chiếc điện thoại cũng hỗ trợ LDAC, bạn sẽ nghe được âm thanh chất lượng cao nhất mà kết nối Bluetooth có thể mang lại. Nhưng nếu điện thoại của bạn chỉ hỗ trợ AAC và tai nghe hỗ trợ LDAC, thì chúng sẽ giao tiếp bằng AAC (hoặc SBC nếu AAC không tương thích hoàn toàn), và bạn sẽ không tận dụng được hết khả năng của LDAC trên tai nghe.

Nên chọn tai nghe codec gì?

Việc lựa chọn tai nghe với codec phù hợp phụ thuộc vào thiết bị phát của bạn và nhu cầu sử dụng:

• Nếu bạn dùng iPhone/iPad/MacBook: Ưu tiên tai nghe hỗ trợ AAC. Đây là codec mà các thiết bị Apple tối ưu nhất. Các codec khác như LDAC hay aptX sẽ không phát huy tác dụng đầy đủ trên iPhone.

• Nếu bạn dùng điện thoại Android cao cấp: Kiểm tra thông số kỹ thuật của điện thoại. Nhiều điện thoại Android hiện nay hỗ trợ aptX, aptX HD, aptX Adaptive hoặc LDAC.

  • Nếu bạn là audiophile và muốn chất lượng âm thanh cao nhất: Chọn tai nghe hỗ trợ LDAC.

  • Nếu bạn chơi game hoặc xem video nhiều: Chọn tai nghe hỗ trợ aptX Low Latency hoặc aptX Adaptive.

  • Nếu bạn muốn chất lượng tốt và ổn định cho mọi tác vụ: aptX HD hoặc aptX Adaptive là lựa chọn tốt.

• Nếu bạn chỉ nghe nhạc thông thường, podcast, hoặc gọi thoại: Tai nghe chỉ hỗ trợ SBC cũng có thể đáp ứng được, nhưng bạn sẽ không có chất lượng âm thanh tốt nhất.

• Đối với tai nghe True Wireless (TWS): Kích thước nhỏ và nhu cầu tiết kiệm pin khiến nhiều tai nghe TWS vẫn chỉ hỗ trợ SBC hoặc AAC. Tuy nhiên, các mẫu cao cấp hơn đang dần tích hợp aptX hoặc LDAC.

Quan trọng nhất là sự tương thích giữa thiết bị phát và tai nghe. Codec âm thanh Bluetooth tốt nhất là codec mà cả hai thiết bị của bạn đều hỗ trợ.

Mẹo kiểm tra codec tai nghe Bluetooth

Không phải lúc nào bạn cũng biết chính xác thiết bị của mình đang sử dụng codec nào. Dưới đây là một số mẹo để kiểm tra:

• Trên Android (từ Android 8.0 trở lên):

  • Kết nối tai nghe Bluetooth với điện thoại của bạn.

  • Vào Cài đặt (Settings) > Giới thiệu về điện thoại (About phone).

  • Nhấn liên tục vào Số bản dựng (Build number) khoảng 7 lần cho đến khi có thông báo "Bạn đã là nhà phát triển".

  • Quay lại Cài đặt, tìm mục Hệ thống (System) > Tùy chọn nhà phát triển (Developer options).

  • Cuộn xuống tìm mục "Codec âm thanh Bluetooth" (Bluetooth Audio Codec). Bạn sẽ thấy codec đang được sử dụng hiện tại (nếu đang kết nối với tai nghe). Bạn cũng có thể thử chọn các codec khác để xem tai nghe có hỗ trợ không.

• Trên macOS:

  • Kết nối tai nghe Bluetooth với máy Mac.

  • Giữ phím Option trên bàn phím và nhấp vào biểu tượng Bluetooth trên thanh Menu Bar.

  • Di chuột qua tên tai nghe đang kết nối. Một menu con sẽ hiện ra hiển thị thông tin về codec đang được sử dụng.

• Trên Windows:

  • Trên Windows, việc kiểm tra codec đang hoạt động trực tiếp khó hơn. Bạn có thể sử dụng các phần mềm của bên thứ ba như Bluetooth Tweaker hoặc Bluetooth Stack để xem thông tin chi tiết về codec được hỗ trợ và đang sử dụng. Tuy nhiên, thông tin này không phải lúc nào cũng hiển thị rõ ràng cho tất cả các thiết bị.

• Kiểm tra thông số kỹ thuật sản phẩm:

  • Cách đơn giản và chính xác nhất là kiểm tra thông số kỹ thuật của tai nghe và thiết bị phát trên trang web chính thức của nhà sản xuất hoặc trên hộp sản phẩm. Thông thường, họ sẽ liệt kê rõ ràng các codec được hỗ trợ.

Việc hiểu rõ về bluetooth codec - Codec âm thanh Bluetooth là gì và cách chúng hoạt động sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn sáng suốt hơn khi mua sắm thiết bị âm thanh không dây và tối ưu hóa trải nghiệm nghe nhạc của mình.