Kinh nghiệm sử dụng loại mũi khoan kim loại không mẻ lưỡi bền 5 năm
Kinh nghiệm sử dụng loại mũi khoan kim loại, không mẻ lưỡi, bền 5 năm, khoan chuẩn, tiết kiệm công sức.
Khoan kim loại là một công việc đòi hỏi kỹ thuật và sự lựa chọn dụng cụ phù hợp. Một trong những vấn đề đau đầu nhất khi làm việc với kim loại là mũi khoan dễ bị mẻ, cùn, thậm chí gãy nếu không sử dụng đúng cách. Làm thế nào để chọn được loại mũi khoan "chất lượng", biết cách sử dụng loại mũi khoan kim loại hiệu quả để không mẻ lưỡi và bền bỉ theo thời gian? Bài viết này Điện máy Htech sẽ chia sẻ những kinh nghiệm sử dụng loại mũi khoan kim loại giúp bạn thực hiện công việc một cách chuyên nghiệp, an toàn, đảm bảo mũi khoan bền bỉ tới 5 năm!
Mũi khoan kim loại khác gì khoan gỗ?
Tuy cùng là mũi khoan, nhưng mũi khoan kim loại và mũi khoan gỗ có sự khác biệt rõ rệt về cấu tạo và vật liệu để phù hợp với đặc tính của từng loại vật liệu:
Vật liệu chế tạo:
Mũi khoan kim loại: Thường được làm từ thép tốc độ cao (HSS - High Speed Steel), có thể pha thêm các hợp kim cứng như Cobalt (HSS-Co), Titanium (HSS-TiN) hoặc Carbon (HSS-G) để tăng độ cứng và khả năng chịu nhiệt.
Mũi khoan gỗ: Thường làm từ thép carbon, không cần độ cứng và khả năng chịu nhiệt cao như mũi khoan kim loại.
Thiết kế đầu mũi:
Mũi khoan kim loại: Có góc mũi nhọn hơn (thường 118° hoặc 135°) để xuyên qua vật liệu cứng. Lưỡi cắt sắc và có rãnh thoát phoi xoắn sâu để đẩy phoi kim loại ra ngoài. Phần lưỡi cắt ngang trên mũi khoan có tác dụng gì? Nó giúp định tâm và giảm lực đẩy ban đầu khi mũi khoan tiếp xúc với bề mặt kim loại.
Mũi khoan gỗ: Có đầu nhọn như đinh ở giữa để định tâm chính xác và hai cánh cắt ở hai bên giúp tạo lỗ sạch, ít xơ.
Khả năng chịu nhiệt: Kim loại sinh nhiệt rất nhiều khi khoan, do đó mũi khoan kim loại phải có khả năng chịu nhiệt cực tốt để tránh bị "nóng đỏ" và mất độ cứng.
Các loại mũi khoan kim loại phổ biến
Để chọn được mũi khoan phù hợp, bạn cần biết về các loại mũi khoan kim loại phổ biến hiện nay:
Mũi khoan thép gió (HSS - High Speed Steel):
Mũi khoan thép gió là gì? Là loại mũi khoan phổ biến nhất, được làm từ hợp kim thép tốc độ cao, có khả năng chịu nhiệt tốt hơn thép carbon thông thường. Phù hợp để khoan các loại kim loại mềm và trung bình như nhôm, đồng, thép cacbon thấp, gang.
Đặc điểm: Màu bạc sáng.
Mũi khoan HSS-Co (Cobalt):
Mũi khoan HSS CO là gì? Là mũi khoan HSS được pha thêm hợp kim Cobalt (thường là 5% hoặc 8% - M35, M42). Cobalt giúp tăng cường độ cứng, khả năng chịu nhiệt và chống mài mòn, làm cho mũi khoan bền hơn và có thể khoan được các kim loại cứng hơn như thép không gỉ, thép hợp kim, gang đúc.
Đặc điểm: Màu vàng đồng hoặc nâu sẫm nhẹ.
Mũi khoan phủ Titanium Nitride (HSS-TiN):
Đặc điểm: Có lớp phủ Titanium Nitride màu vàng óng bên ngoài. Lớp phủ này giúp giảm ma sát, tăng độ cứng bề mặt và khả năng chịu nhiệt, kéo dài tuổi thọ mũi khoan và cải thiện tốc độ khoan.
Phù hợp: Khoan thép, gang, nhôm, đồng.
Mũi khoan carbide (Tungsten Carbide):
Đặc điểm: Rất cứng và chịu nhiệt cực tốt, thường có màu xám đậm.
Phù hợp: Dùng để khoan các vật liệu cực kỳ cứng như thép tôi, gang cứng, vật liệu tổng hợp, hoặc khi cần độ chính xác cao và tuổi thọ cực dài. Thường đắt tiền và yêu cầu máy khoan chuyên dụng.
Mũi khoan thép carbon:
Đặc điểm: Loại mũi khoan rẻ nhất, chỉ dùng cho kim loại rất mềm như đồng, nhựa, gỗ. Không nên dùng để khoan thép cứng vì dễ cùn và gãy.
Các size mũi khoan: Mũi khoan kim loại có đa dạng kích thước, từ vài milimet đến vài chục milimet, phù hợp với các loại máy khoan cầm tay, máy khoan bàn. Bạn cần chọn đúng size mũi khoan theo đường kính lỗ cần khoan.
Kinh nghiệm sử dụng mũi khoan đúng cách
Để kinh nghiệm sử dụng loại mũi khoan kim loại hiệu quả, bền bỉ và an toàn, hãy tuân thủ các nguyên tắc sau:
Chọn đúng loại mũi khoan:
Đúng vật liệu: Dùng HSS cho thép thông thường, HSS-Co cho thép không gỉ, Titanium hoặc Carbide cho vật liệu cứng hơn.
Đúng kích thước: Chọn mũi khoan có đường kính phù hợp với lỗ khoan.
Sử dụng tốc độ khoan phù hợp:
Kim loại cứng: Cần tốc độ quay chậm và lực ép lớn hơn.
Kim loại mềm: Có thể dùng tốc độ quay nhanh hơn.
Sai tốc độ: Tốc độ quá nhanh cho kim loại cứng sẽ gây nóng mũi khoan, làm mòn nhanh hoặc mẻ lưỡi. Tốc độ quá chậm cho kim loại mềm có thể làm kẹt mũi khoan.
Bảng tốc độ khuyến nghị: Nên tham khảo bảng tốc độ khoan do nhà sản xuất mũi khoan cung cấp hoặc tìm kiếm trên mạng.
Sử dụng dầu làm mát/chất bôi trơn:
Khi khoan kim loại (đặc biệt là thép), nhiệt độ sinh ra rất cao. Dùng dầu làm mát (cutting oil) hoặc dung dịch làm mát chuyên dụng sẽ giúp:
Giảm ma sát, giảm nhiệt độ cho mũi khoan và vật liệu.
Tăng tuổi thọ mũi khoan.
Giúp phoi kim loại thoát ra dễ dàng hơn.
Cải thiện chất lượng lỗ khoan.
Đối với nhôm, có thể dùng cồn hoặc dầu hỏa.
Áp lực khoan ổn định:
Đảm bảo áp lực đẩy mũi khoan ổn định, đều tay. Không nên ấn quá mạnh (dễ gãy mũi) hoặc quá nhẹ (dễ trượt, không ăn vào vật liệu và làm mũi khoan bị nóng).
Khoan mồi (nếu cần):
Đối với lỗ khoan lớn hoặc vật liệu rất cứng, nên khoan một lỗ mồi nhỏ trước (bằng mũi khoan nhỏ hơn) để định tâm và giảm áp lực lên mũi khoan chính.
Cố định vật liệu:
Luôn kẹp chặt vật liệu cần khoan bằng ê tô hoặc kẹp chữ C để tránh vật liệu di chuyển gây nguy hiểm hoặc làm gãy mũi khoan.
Mẹo bảo quản mũi khoan không gỉ
Để mũi khoan kim loại của bạn bền bỉ, không gỉ sét và luôn sắc bén, hãy áp dụng các mẹo bảo quản sau:
Làm sạch sau khi sử dụng:
Sau mỗi lần sử dụng, dùng bàn chải nhỏ hoặc giẻ lau sạch phoi kim loại và bụi bẩn bám trên mũi khoan.
Nếu có dầu làm mát, cũng cần lau sạch để tránh bám bụi.
Bôi dầu chống gỉ:
Sau khi làm sạch, bôi một lớp dầu mỏng (dầu máy, dầu chống gỉ WD-40...) lên toàn bộ bề mặt mũi khoan để ngăn chặn quá trình oxy hóa gây gỉ sét.
Cất giữ đúng cách:
Bảo quản mũi khoan trong hộp chuyên dụng hoặc các khay có ngăn riêng biệt để tránh va chạm vào nhau, làm mẻ lưỡi.
Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh môi trường ẩm ướt.
Kiểm tra và mài sắc định kỳ:
Kiểm tra độ sắc của lưỡi cắt. Nếu thấy mũi khoan bị cùn, hãy mài lại đúng góc bằng đá mài chuyên dụng hoặc thiết bị mài mũi khoan. Mũi khoan sắc bén sẽ làm việc hiệu quả và bền hơn.
Lưu ý an toàn khi khoan
An toàn luôn là yếu tố hàng đầu khi sử dụng dụng cụ điện và làm việc với kim loại:
Đeo kính bảo hộ: Luôn đeo kính bảo hộ để bảo vệ mắt khỏi phoi kim loại bắn ra trong quá trình khoan.
Đeo găng tay: Nên đeo găng tay bảo hộ để tránh bị thương bởi phoi kim loại sắc nhọn và nhiệt độ cao.
Trang phục gọn gàng: Mặc quần áo gọn gàng, tránh quần áo rộng thùng thình, trang sức, tóc dài có thể bị cuốn vào máy khoan đang quay.
Kiểm tra dây điện và máy khoan: Đảm bảo dây điện không bị hở, đứt, phích cắm chắc chắn. Kiểm tra máy khoan có hoạt động bình thường không.
Thận trọng với phoi kim loại: Phoi kim loại rất sắc và nóng. Không dùng tay không để loại bỏ phoi khi máy đang quay. Nên dùng bàn chải hoặc kìm.
Rút điện khi thay mũi khoan hoặc không sử dụng: Luôn rút phích cắm điện ra khỏi ổ cắm khi thay mũi khoan, điều chỉnh máy hoặc khi không sử dụng nữa để tránh khởi động ngẫu nhiên.
Đảm bảo thông gió: Nếu khoan trong không gian kín, hãy đảm bảo thông gió tốt để tránh hít phải bụi kim loại hoặc khói.
Với những kinh nghiệm sử dụng loại mũi khoan kim loại này, bạn sẽ không chỉ tăng hiệu suất công việc mà còn đảm bảo an toàn và kéo dài đáng kể tuổi thọ cho bộ mũi khoan của mình.
