Nguyên nhân dẫn đến cao huyết áp: 5 thói quen 90% người trẻ mắc mà không biết

Nguyên nhân dẫn đến cao huyết áp là gì? Cao huyết áp, hay tăng huyết áp, là "kẻ giết người thầm lặng" bởi bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu nhưng lại tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận. Điều đáng báo động là bệnh đang ngày càng trẻ hóa, với 90% người trẻ mắc phải những thói quen xấu mà không hề hay biết, dẫn đến tình trạng bị tăng huyết áp từ sớm. Bài viết này Điện máy Htech sẽ đi sâu vào các các nguyên nhân gây ra bệnh cao huyết áp thường gặp, chỉ ra những thói quen nguy hiểm, triệu chứng cần lưu ý, các biện pháp phòng tránh tại nhà và khi nào bạn cần đi khám bác sĩ để bảo vệ sức khỏe tim mạch của mình.

Nguyên nhân dẫn đến cao huyết áp thường gặp

Để hiểu tại sao bị cao huyết áp, chúng ta cần phân biệt hai loại chính:

• Tăng huyết áp nguyên phát (vô căn): Chiếm đa số (khoảng 90-95%) các trường hợp. Nguyên nhân huyết áp cao trong trường hợp này thường không rõ ràng, mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố nguy cơ, bao gồm cả di truyền và lối sống. Đây là loại mà 5 thói quen xấu dưới đây đóng vai trò quan trọng.

• Tăng huyết áp thứ phát: Chiếm khoảng 5-10% các trường hợp. Các nguyên nhân gây ra bệnh cao huyết áp ở loại này là do một bệnh lý hoặc tình trạng sức khỏe khác gây ra, như:

  • Bệnh thận (hẹp động mạch thận, suy thận mạn tính)

  • Bệnh tuyến giáp (cường giáp) hoặc tuyến thượng thận (u tủy thượng thận, cường Aldosterone)

  • Hẹp động mạch chủ

  • Hội chứng ngưng thở khi ngủ

  • Một số loại thuốc (thuốc tránh thai, thuốc giảm đau chống viêm không steroid - NSAIDs, thuốc thông mũi, một số loại thuốc chống trầm cảm)

  • Sử dụng ma túy (cocaine, amphetamines)

Triệu chứng của người cao huyết áp

Cao huyết áp là gì thường khó nhận biết ở giai đoạn đầu, đó là lý do tại sao nó được gọi là "kẻ giết người thầm lặng". Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, một số triệu chứng có thể xuất hiện, đặc biệt khi bị tăng huyết áp ở mức độ nghiêm trọng (ví dụ như tăng huyết áp độ 3 - huyết áp tâm thu ≥ 180 mmHg hoặc huyết áp tâm trương ≥ 110 mmHg):

• Đau đầu âm ỉ hoặc dữ dội (đặc biệt ở vùng gáy).

• Chóng mặt, choáng váng.

• Ù tai, hoa mắt, nhìn mờ.

• Chảy máu cam (chảy máu mũi).

• Khó thở, tim đập nhanh hoặc hồi hộp.

• Đau tức ngực.

• Mặt đỏ bừng, nóng bừng.

• Mất ngủ.

Lưu ý: Các triệu chứng này không đặc hiệu và có thể do nhiều nguyên nhân khác gây ra. Cách duy nhất để xác định chính xác bạn có bị cao huyết áp hay không là đo huyết áp thường xuyên.

Biện pháp phòng tránh cao huyết áp tại nhà

Để cách phòng tránh cao huyết áp hiệu quả, đặc biệt cho người trẻ, việc thay đổi lối sống là cực kỳ quan trọng:

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh (ít muối):

• Giảm muối: Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp, mì gói, nước sốt, gia vị mặn. Tập thói quen nêm nếm nhạt hơn. Hạn chế lượng natri dưới 2.300 mg/ngày (khoảng 1 thìa cà phê muối), tốt nhất là dưới 1.500 mg/ngày cho người có nguy cơ.

• Tăng cường rau xanh, trái cây: Bổ sung thực phẩm giàu kali như chuối, khoai tây, rau lá xanh, cam, bơ...

• Chọn chất béo lành mạnh: Ưu tiên dầu thực vật (oliu, hướng dương, đậu nành), các loại hạt, cá béo (cá hồi, cá thu).

• Kiểm soát khẩu phần ăn: Tránh ăn quá nhiều, gây tăng cân.

Vận động thể chất thường xuyên:

• Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần cho các hoạt động thể chất vừa phải như đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội, đạp xe, nhảy dây, tập gym.

• Ngay cả việc đứng dậy đi lại sau mỗi 1-2 tiếng ngồi làm việc cũng giúp ích.

Duy trì cân nặng hợp lý:

• Giảm cân (nếu thừa cân/béo phì) là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để hạ huyết áp. Chỉ cần giảm vài kg cũng có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể.

Hạn chế rượu bia, bỏ thuốc lá:

• Nếu uống rượu bia, nên uống có chừng mực: tối đa 2 ly/ngày cho nam và 1 ly/ngày cho nữ.

• Bỏ thuốc lá hoàn toàn là điều cần thiết để bảo vệ hệ tim mạch.

Quản lý căng thẳng:

• Thực hành các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền, hít thở sâu.

• Dành thời gian cho sở thích cá nhân, nghỉ ngơi hợp lý.

• Ngủ đủ giấc (7-9 tiếng mỗi đêm).

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bạn cần đi khám bác sĩ ngay lập tức hoặc càng sớm càng tốt nếu:

• Bạn chưa bao giờ được đo huyết áp: Đặc biệt nếu bạn trên 18 tuổi hoặc có tiền sử gia đình bị cao huyết áp.

• Huyết áp của bạn cao hơn 140/90 mmHg trong nhiều lần đo: Dù không có triệu chứng, đây là dấu hiệu cần được chẩn đoán và tư vấn.

• Bạn có các triệu chứng của cao huyết áp: Đau đầu dữ dội, khó thở, tim đập nhanh, nhìn mờ, tê bì chân tay...

• Bạn đang dùng thuốc huyết áp nhưng chỉ số vẫn cao hoặc không ổn định: Cần điều chỉnh liều lượng hoặc phác đồ điều trị.

• Huyết áp đột ngột tăng rất cao (trên 180/120 mmHg) kèm theo đau ngực, khó thở, tê yếu chi, thay đổi thị lực: Đây là tình trạng tăng huyết áp cấp cứu (khủng hoảng tăng huyết áp) cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức để tránh đột quỵ hoặc tổn thương cơ quan.

Người bị cao huyết áp cần lưu ý những gì?

Nếu bạn đã được chẩn đoán cao huyết áp do đâu, việc quản lý bệnh là một quá trình lâu dài và cần sự chủ động từ phía bản thân:

• Tuân thủ điều trị: Uống thuốc đúng liều, đúng giờ theo chỉ định của bác sĩ, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe. Không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng.

• Theo dõi huyết áp tại nhà: Trang bị máy đo huyết áp tại nhà và đo thường xuyên vào cùng một thời điểm trong ngày. Ghi lại các chỉ số để bác sĩ tiện theo dõi và điều chỉnh.

• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống khoa học, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, kiểm soát cân nặng và stress. Đây là nền tảng quan trọng giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả, thậm chí có thể giảm liều hoặc ngừng thuốc dưới sự giám sát của bác sĩ.

• Tái khám định kỳ: Đi khám bác sĩ theo lịch hẹn để được kiểm tra sức khỏe tổng quát, đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phác đồ nếu cần.

• Xây dựng lối sống tích cực: Tìm cách thư giãn, tham gia các hoạt động xã hội, duy trì tinh thần lạc quan để giảm căng thẳng.

Việc nhận diện sớm nguyên nhân dẫn đến cao huyết áp và thay đổi các thói quen xấu là chìa khóa để phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả, giúp bạn sống khỏe mạnh và tránh xa nguy cơ đột quỵ.