Quy tắc đội mũ bảo hiểm không đơn giản là “đội lên đầu” bạn có biết không

Quy tắc đội mũ bảo hiểm là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông bằng xe máy. Mặc dù việc đội mũ bảo hiểm đã trở thành luật và là thói quen của nhiều người, nhưng không phải ai cũng biết cách đội mũ bảo hiểm sao cho đúng chuẩn và phát huy tối đa hiệu quả bảo vệ. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về quy tắc đội mũ bảo hiểm để bạn luôn được an toàn trên mọi hành trình.

1. Vì sao đội mũ bảo hiểm “đúng cách” lại quan trọng đến vậy?

Mũ bảo hiểm được xem là "lá chắn" cuối cùng bảo vệ phần đầu – bộ phận quan trọng nhất trên cơ thể khi xảy ra tai nạn giao thông. Tuy nhiên, chiếc mũ này chỉ thực sự phát huy hiệu quả cứu sinh nếu được sử dụng đúng cách.

• Bảo vệ tối đa: Một chiếc mũ bảo hiểm đạt chuẩn, được đội mũ bảo hiểm đúng cách, có thể giảm thiểu nguy cơ chấn thương sọ não, chấn thương mặt và các tổn thương nghiêm trọng khác lên đến 69% và giảm 40% nguy cơ tử vong khi xảy ra va chạm.
• Hậu quả khôn lường khi đội sai cách: Ngược lại, việc đội mũ bảo hiểm sai cách có thể khiến chấn thương đầu trở nên nghiêm trọng hơn. Mũ có thể văng ra khỏi đầu khi va chạm, hoặc do không cố định chắc chắn, mũ sẽ va đập vào chính đầu người đội, gây ra lực tác động lớn và những tổn thương không đáng có.
• Sự chủ quan: Nhiều người vẫn còn chủ quan, xem nhẹ thao tác đội mũ bảo hiểm, chỉ cài quai hờ hững hoặc thậm chí không cài, biến chiếc mũ từ "vật cứu sinh" thành "vật trang trí".

2. Những sai lầm phổ biến khi đội mũ bảo hiểm

Dù đã có ý thức đội mũ bảo hiểm, nhưng không ít người vẫn mắc phải các sai lầm cơ bản, làm giảm tác dụng bảo vệ của mũ:

• Đội mũ không cài quai, cài lỏng lẻo: Đây là sai lầm phổ biến nhất. Khi tai nạn xảy ra, mũ sẽ dễ dàng văng ra, khiến phần đầu không còn được bảo vệ.
• Đội lệch đầu: Mũ ngửa ra sau (làm hở trán) hoặc úp quá sâu che khuất tầm nhìn (che kín mắt). Cả hai trường hợp này đều không đảm bảo an toàn, khiến phần đầu dễ bị tổn thương.
• Dùng mũ quá cũ, nứt vỡ hoặc không đạt chuẩn: Mũ bảo hiểm có tuổi thọ nhất định. Mũ cũ, bị nứt vỡ hoặc không có tem kiểm định chất lượng (tem CR) sẽ không đảm bảo khả năng chịu lực khi va chạm.
• Chọn sai kích cỡ:
  • Mũ quá rộng: Sẽ bị xê dịch, không ôm sát đầu và dễ tuột khi có lực tác động.
  • Mũ quá chật: Gây khó chịu, đau đầu khi sử dụng lâu, thậm chí làm giảm khả năng tập trung khi lái xe.

3. Quy tắc đội mũ bảo hiểm đúng chuẩn ai cũng nên thuộc lòng

Để đảm bảo an toàn tối đa, hãy thuộc lòng quy tắc đội mũ bảo hiểm chuẩn theo các bước sau:

• Bước 1: Chọn mũ đạt chuẩn chất lượng: Mũ bảo hiểm phải có tem CR (quy chuẩn kỹ thuật quốc gia), nhãn mác rõ ràng về nhà sản xuất, cỡ mũ, ngày sản xuất. Vỏ mũ phải làm từ vật liệu cứng, có khả năng chịu va đập tốt. Lớp xốp bên trong phải dày, chắc chắn và ôm sát đầu.
• Bước 2: Đội mũ thẳng, ôm sát đầu, không nghiêng lệch: Đặt mũ lên đầu sao cho vành trước mũ nằm ngang lông mày. Mũ phải ôm vừa vặn, không bị lỏng lẻo nhưng cũng không quá chật gây khó chịu. Đảm bảo phần đầu được che phủ hoàn toàn.
• Bước 3: Cài quai đúng cách: Đảm bảo quai mũ nằm gọn dưới cằm, không bị xoắn. Kéo quai cài sao cho vừa khít với cằm, bạn chỉ có thể luồn được khoảng một hoặc hai ngón tay vào giữa quai và cằm. Không cài quá chặt gây khó chịu hoặc quá lỏng khiến mũ dễ tuột.
• Bước 4: Kiểm tra trước khi đi: Sau khi đội mũ bảo hiểm và cài quai, hãy thử lắc đầu nhẹ sang hai bên hoặc cúi gập người. Nếu mũ không bị xê dịch hay tuột khỏi đầu thì bạn đã đội mũ bảo hiểm đúng cách.

4. Cách chọn mũ bảo hiểm phù hợp với từng đối tượng

Việc lựa chọn mũ bảo hiểm phù hợp với từng đối tượng cũng là một phần quan trọng trong quy tắc đội mũ bảo hiểm:

• Người lớn: Nên chọn mũ bảo hiểm ¾ đầu hoặc mũ fullface (trùm kín đầu) nếu thường xuyên đi xa, đi với tốc độ cao hoặc trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Đảm bảo mũ có kính chắn gió rõ ràng, không bị trầy xước.
• Trẻ em: Cần chọn mũ bảo hiểm dành riêng cho trẻ em, có trọng lượng nhẹ, ôm vừa vặn với đầu bé và có quai cài chắc chắn nhưng không gây khó chịu. Trẻ em cũng phải tuân thủ quy tắc đội mũ bảo hiểm như người lớn.
• Phụ nữ: Để tránh rối tóc nhưng vẫn đảm bảo an toàn, phụ nữ có thể búi tóc thấp hoặc gọn gàng trước khi đội mũ bảo hiểm. Hiện nay cũng có nhiều loại mũ bảo hiểm có thiết kế phù hợp cho người có tóc dài.
• Người lái xe công nghệ: Nên chọn mũ bảo hiểm thông thoáng, có lỗ thông hơi tốt để giảm cảm giác bí bách khi phải đội mũ bảo hiểm trong thời gian dài. Mũ cũng cần chịu lực tốt, có độ bền cao.

5. Một số tình huống nguy hiểm do đội mũ sai

Hiểu rõ quy tắc đội mũ bảo hiểm sẽ giúp bạn tránh được những tình huống nguy hiểm do đội mũ sai cách:

• Tai nạn ngã xe, mũ văng ra vì không cài quai: Đây là kịch bản phổ biến và nguy hiểm nhất. Khi mũ văng ra, phần đầu sẽ không còn được bảo vệ, dẫn đến chấn thương trực tiếp nghiêm trọng.
• Mũ rẻ tiền, vỏ giòn, nứt khi va chạm: Nhiều người mua mũ bảo hiểm kém chất lượng, chỉ đạt tiêu chuẩn hình thức. Khi va chạm, lớp vỏ giòn có thể nứt vỡ, không hấp thụ được lực tác động, gây nguy hiểm cho người đội.
• Dùng chung mũ với người khác: Việc dùng chung mũ có thể khiến mũ không vừa với kích cỡ đầu của bạn, dẫn đến mũ bị lỏng lẻo, dễ tuột. Ngoài ra còn tiềm ẩn nguy cơ lây các bệnh ngoài da.
• Đội mũ thời trang thay vì mũ đạt chuẩn: Một số bạn trẻ thường ưa chuộng các loại mũ thời trang, mũ lưỡi trai đội ngược hay các loại mũ không đạt chuẩn an toàn. Đây là một sai lầm phổ biến, biến mũ bảo hiểm thành phụ kiện mà bỏ qua chức năng bảo vệ chính yếu của nó.

Tuân thủ quy tắc đội mũ bảo hiểm không chỉ là chấp hành pháp luật mà còn là bảo vệ chính bản thân và những người thân yêu. Hãy luôn nhớ cách đội mũ bảo hiểm đúng chuẩn để mỗi chuyến đi đều an toàn và trọn vẹn.