Tắt nghe lén trên Android ngay hôm nay đừng để điện thoại thành “gián điệp”

Tắt nghe lén trên Android là một trong những bước quan trọng nhất để bảo vệ quyền riêng tư cá nhân trong thời đại số. Với sự phát triển của công nghệ, điện thoại di động không chỉ là công cụ liên lạc mà còn là nơi lưu trữ vô số thông tin nhạy cảm của chúng ta. Tuy nhiên, đi kèm với sự tiện lợi đó là những rủi ro tiềm ẩn về bảo mật, đặc biệt là nguy cơ bị nghe lén, theo dõi. Hiểu rõ và thực hiện các biện pháp tắt nghe lén trên Android là điều cần thiết để bạn làm chủ thiết bị của mình và bảo vệ bản thân khỏi những mối nguy tiềm ẩn.

1. Vì sao cần tắt nghe lén trên Android?

Sự phụ thuộc ngày càng lớn vào điện thoại thông minh đã vô tình biến thiết bị này trở thành mục tiêu béo bở cho những kẻ xấu. Phần lớn chúng ta đều có thói quen cấp quyền truy cập cho ứng dụng một cách dễ dãi, mà không thực sự kiểm tra xem quyền đó có cần thiết hay không. Đây chính là lỗ hổng lớn nhất.

• Nguy cơ xâm phạm quyền riêng tư: Các ứng dụng độc hại, đặc biệt là những ứng dụng không rõ nguồn gốc, có thể yêu cầu quyền truy cập micro để "nghe" các cuộc trò chuyện của bạn. Từ đó, chúng có thể thu thập thông tin về sở thích, thói quen, thậm chí là các cuộc đàm phán quan trọng trong công việc. Việc rò rỉ những dữ liệu này có thể gây ra những tổn thất nghiêm trọng về mặt cá nhân và tài chính.
• Rò rỉ thông tin nhạy cảm: Thông tin về tài khoản ngân hàng, mật khẩu, và các dữ liệu quan trọng khác có thể bị thu thập nếu điện thoại của bạn bị cài đặt phần mềm gián điệp. Kẻ tấn công có thể nghe lén và ghi lại các cuộc gọi liên quan đến giao dịch tài chính, từ đó chiếm đoạt tài sản.
• Thói quen chủ quan của người dùng: Nhiều người vẫn nghĩ rằng việc bị nghe lén chỉ xảy ra với những người nổi tiếng, hoặc trong phim ảnh. Tuy nhiên, sự thật là bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân. Việc tắt nghe lén trên Android là một biện pháp phòng ngừa cần thiết.

2. Kiểm tra quyền truy cập micro của ứng dụng

Đây là bước đầu tiên và cơ bản nhất để bạn tự kiểm tra điện thoại có bị nghe lén không. Việc kiểm soát quyền truy cập của ứng dụng giúp bạn loại bỏ những mối nguy hiểm tiềm ẩn.

Hướng dẫn kiểm tra trên Android

• Bước 1: Mở ứng dụng Cài đặt (Settings) trên điện thoại của bạn.
• Bước 2: Cuộn xuống và tìm mục Ứng dụng (Apps) hoặc Quản lý ứng dụng (App Management).
• Bước 3: Tiếp theo, tìm mục Quyền (Permissions) hoặc Quản lý quyền (Permission Manager).
• Bước 4: Chọn Microphone (Micro). Tại đây, bạn sẽ thấy danh sách tất cả các ứng dụng đã được cấp quyền truy cập micro. Danh sách này sẽ được chia thành hai nhóm: "Được phép" (Allowed) và "Không được phép" (Not allowed).

Đánh giá và vô hiệu hóa quyền

• Đánh giá mức độ cần thiết: Hãy xem xét kỹ danh sách "Được phép". Các ứng dụng như Zalo, Messenger, WhatsApp, Google Assistant, hoặc các ứng dụng ghi âm chuyên dụng thì việc cấp quyền truy cập micro là cần thiết. Tuy nhiên, nếu bạn thấy một ứng dụng lạ, hoặc một trò chơi nào đó lại được cấp quyền này, đó có thể là dấu hiệu đáng ngờ. Ví dụ, một ứng dụng đèn pin không có lý do gì để yêu cầu quyền truy cập micro.
• Thao tác tắt quyền: Nhấn vào ứng dụng mà bạn nghi ngờ, sau đó chọn Từ chối (Deny) hoặc Chỉ cho phép khi đang dùng ứng dụng (Only allow while using the app). Việc này sẽ ngay lập tức vô hiệu hóa khả năng nghe lén của ứng dụng đó.

3. Tắt nghe lén trên Android và tối ưu cài đặt bảo mật hệ thống

Ngoài việc kiểm tra quyền truy cập của từng ứng dụng, Android còn cung cấp nhiều tính năng bảo mật tích hợp giúp bạn tắt nghe lén trên Android một cách toàn diện hơn.

Sử dụng Chế độ quyền riêng tư (Privacy Dashboard)

Trên các thiết bị Android 12 trở lên, Google đã giới thiệu tính năng Privacy Dashboard (Bảng điều khiển quyền riêng tư) rất hữu ích.

• Cách truy cập: Vào Cài đặt (Settings) > Quyền riêng tư (Privacy).
• Tính năng: Tại đây, bạn có thể xem một biểu đồ tổng quan về việc sử dụng quyền truy cập micro, camera, vị trí trong 24 giờ qua. Bạn sẽ dễ dàng phát hiện ra những ứng dụng đã sử dụng micro một cách bất thường.

Kích hoạt thông báo khi micro/camera đang được sử dụng

Một tính năng bảo mật tuyệt vời khác là hệ thống sẽ hiển thị một biểu tượng nhỏ ở góc trên cùng màn hình mỗi khi micro hoặc camera đang được sử dụng.

• Cách kích hoạt: Tính năng này thường được bật mặc định trên các phiên bản Android mới. Khi một ứng dụng truy cập micro, bạn sẽ thấy biểu tượng micro màu xanh lá cây hoặc vàng xuất hiện. Nếu bạn thấy biểu tượng này sáng lên trong khi bạn không sử dụng bất kỳ ứng dụng nào cần micro, đó là một dấu hiệu cảnh báo rõ ràng.

Tắt chế độ nghe lén trên điện thoại Samsung

Nếu bạn sử dụng điện thoại Samsung, bạn có thể tìm thấy các cài đặt tương tự trong mục Cài đặt > Bảo mật và quyền riêng tư (Security and privacy) để quản lý quyền truy cập và các tính năng bảo mật khác. Việc tắt chế độ nghe lén trên điện thoại Samsung cũng khá đơn giản, chỉ cần vào mục quản lý quyền và vô hiệu hóa các ứng dụng đáng ngờ.

Tắt trợ lý ảo

Trợ lý ảo như “OK Google” hay Bixby của Samsung luôn “lắng nghe” để sẵn sàng nhận lệnh của bạn. Điều này có nghĩa là micro của điện thoại luôn trong trạng thái chờ. Nếu bạn không sử dụng trợ lý ảo thường xuyên, hãy cân nhắc tắt tính năng này để tăng cường bảo mật.

• Cách tắt: Vào Cài đặt (Settings) > Google > Cài đặt cho ứng dụng Google (Settings for Google apps) > Tìm kiếm, Trợ lý & Voice (Search, Assistant & Voice) > Voice > Voice Match. Tắt tùy chọn Hey Google.

4. Mẹo nâng cao để ngăn chặn nghe lén triệt để

Để đảm bảo an toàn tuyệt đối và có được cách phòng chống nghe lén bằng điện thoại hiệu quả, bạn nên kết hợp nhiều biện pháp khác nhau.

• Cài đặt ứng dụng bảo mật uy tín: Các ứng dụng diệt virus như Kaspersky, Avast, hay Bitdefender không chỉ giúp quét và loại bỏ các phần mềm độc hại, mà còn cung cấp các tính năng bảo mật nâng cao để phát hiện và ngăn chặn các mối đe dọa tiềm ẩn.
• Thường xuyên cập nhật hệ điều hành và ứng dụng: Các bản cập nhật phần mềm không chỉ mang lại tính năng mới mà còn vá các lỗ hổng bảo mật. Kẻ tấn công thường lợi dụng những lỗ hổng này để xâm nhập vào thiết bị. Vì vậy, hãy luôn cập nhật hệ điều hành và tất cả các ứng dụng trên điện thoại của bạn.
• Sử dụng mạng Wi-Fi an toàn: Mạng Wi-Fi công cộng tại quán cà phê, sân bay thường không được bảo mật tốt, tạo điều kiện cho kẻ xấu tấn công. Hãy hạn chế sử dụng những mạng này cho các giao dịch nhạy cảm. Nếu bắt buộc phải dùng, hãy sử dụng VPN (mạng riêng ảo) để mã hóa dữ liệu.

5. Những dấu hiệu cảnh báo điện thoại có thể đang bị nghe lén

Cách chặn nghe lén hiệu quả nhất là nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường. Nếu điện thoại của bạn có một hoặc nhiều dấu hiệu dưới đây, hãy cảnh giác và thực hiện ngay các biện pháp kiểm tra bảo mật.

• Pin hao nhanh bất thường: Các phần mềm gián điệp, phần mềm nghe lén thường hoạt động ngầm, tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Nếu bạn thấy pin điện thoại cạn kiệt nhanh hơn bình thường dù không sử dụng nhiều, đó có thể là một dấu hiệu.
• Điện thoại nóng bất thường: Tương tự như pin, việc xử lý các tác vụ ngầm cũng khiến điện thoại nóng lên. Nếu điện thoại của bạn nóng một cách bất thường dù không sử dụng, hãy cẩn thận.
• Xuất hiện âm thanh lạ, tiếng vọng khi gọi điện: Khi gọi điện, nếu bạn nghe thấy tiếng ồn lạ, tiếng rè rè, hoặc tiếng vọng của chính mình, có thể cuộc gọi của bạn đang bị ghi âm hoặc can thiệp.
• Lượng dữ liệu mạng tiêu thụ tăng đột biến: Phần mềm nghe lén cần kết nối Internet để truyền dữ liệu thu thập được về máy chủ của kẻ tấn công. Nếu bạn thấy lượng dữ liệu di động hoặc Wi-Fi tiêu thụ tăng lên đột biến một cách vô lý, rất có thể điện thoại của bạn đang bị theo dõi.

Bảo vệ quyền riêng tư trên điện thoại Android là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự chủ động từ người dùng. Bằng cách thực hiện các bước như kiểm tra quyền truy cập của ứng dụng, tận dụng các tính năng bảo mật tích hợp và áp dụng các mẹo nâng cao, bạn có thể giảm thiểu tối đa nguy cơ bị nghe lén. Nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sớm cũng là một cách hiệu quả để bạn chủ động phòng ngừa. Việc tắt nghe lén trên Android không chỉ là một hành động đơn lẻ mà là một phần của thói quen sử dụng điện thoại an toàn, giúp bạn yên tâm hơn khi giao tiếp và làm việc trong môi trường số.