Uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì có tác dụng? Sự thật ít ai nói cho bạn biết

Khi bị táo bón, nhiều người thường tìm đến thuốc nhuận tràng như một "vị cứu tinh" để giải quyết tình trạng khó chịu này. Tuy nhiên, một trong những câu hỏi phổ biến nhất là: "Uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì có tác dụng?". Câu trả lời không đơn giản, vì thời gian tác dụng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là loại thuốc bạn sử dụng. Việc hiểu rõ cơ chế và thời gian tác dụng của từng loại sẽ giúp bạn sử dụng thuốc hiệu quả, an toàn và tránh được những hiểu lầm không đáng có. Tìm hiểu ngay cùng Điện máy Htech.

1. Cơ chế hoạt động của thuốc nhuận tràng

Thuốc nhuận tràng hoạt động dựa trên các cơ chế khác nhau, nhưng mục đích cuối cùng là làm mềm phân, tăng cường nhu động ruột, hoặc cả hai để giúp quá trình đại tiện diễn ra dễ dàng hơn.

• Tăng khối lượng phân (Bulk-forming): Loại thuốc này chứa các chất xơ không hòa tan như psyllium, methylcellulose. Khi vào ruột, chúng hấp thụ nước, trương nở và tăng khối lượng của phân. Khối lượng phân lớn hơn sẽ kích thích nhu động ruột, giúp phân di chuyển nhanh hơn.

• Làm mềm phân (Stool softeners): Loại này chứa các chất như docusate sodium, hoạt động như một chất hoạt động bề mặt, giúp nước và chất béo thấm vào phân, làm mềm phân và dễ dàng tống ra ngoài.

• Kích thích nhu động ruột (Stimulant): Đây là loại thuốc nhuận tràng có tác dụng mạnh nhất. Chúng chứa các hoạt chất như bisacodyl, senna, phenolphthalein. Chúng hoạt động bằng cách kích thích trực tiếp các cơ trơn trong thành ruột, gây ra các cơn co thắt mạnh mẽ để đẩy phân ra ngoài.

• Thẩm thấu (Osmotic): Các loại thuốc này (như magnesium hydroxide, lactulose, polyethylene glycol) hoạt động bằng cách giữ nước trong ruột. Lượng nước được giữ lại sẽ làm mềm phân và tăng áp lực trong ruột, kích thích quá trình đại tiện.

• Bôi trơn (Lubricant): Dầu khoáng (mineral oil) là một ví dụ điển hình. Nó bao phủ bề mặt phân và thành ruột, giúp phân trượt đi dễ dàng hơn.

2. Các loại thuốc nhuận tràng phổ biến và thời gian phát huy tác dụng

Thời gian tác dụng là yếu tố then chốt để bạn có thể sắp xếp lịch trình cá nhân hợp lý. Dưới đây là thời gian phát huy tác dụng của các loại thuốc nhuận tràng phổ biến nhất.

• Nhóm tác dụng nhanh (vài phút đến vài giờ):

  • Thuốc xổ Fortrans, Fleet phospho-soda: Đây là các loại thuốc làm sạch ruột mạnh, thường được dùng để chuẩn bị nội soi. Uống thuốc xổ Fortrans bao lâu thì đi ngoài? Thường chỉ mất 1-4 giờ để có tác dụng. Do tác dụng mạnh và nhanh, chúng không được khuyến cáo sử dụng thường xuyên để điều trị táo bón thông thường.

  • Thuốc đặt hậu môn (đạn dược): Bisacodyl hoặc glycerin dạng đặt hậu môn thường có tác dụng trong vòng 15-60 phút. Chúng hoạt động tại chỗ và rất hiệu quả cho những trường hợp táo bón cấp tính.

• Nhóm tác dụng chậm (nhiều giờ đến vài ngày):

  • Thuốc kích thích: Dạng viên uống như Dulcolax (bisacodyl) hoặc Senokot (senna) thường có tác dụng sau 6-12 giờ. Vì vậy, bạn nên uống vào buổi tối để có tác dụng vào sáng hôm sau.

  • Thuốc thẩm thấu: Lactulose và Polyethylene glycol (PEG) cần nhiều thời gian hơn để làm mềm phân, thường sau 1-3 ngày. Tác dụng của chúng nhẹ nhàng và phù hợp cho việc điều trị táo bón mãn tính.

3. Uống thuốc nhuận tràng nhiều có tốt không và các tác dụng phụ cần lưu ý

Uống thuốc nhuận tràng nhiều có tốt không? Câu trả lời là không. Mặc dù có tác dụng giải quyết táo bón hiệu quả, lạm dụng thuốc nhuận tràng có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.

• Mất nước và điện giải: Sử dụng lâu dài, đặc biệt là các loại thuốc kích thích và thẩm thấu, có thể làm mất một lượng lớn nước và các chất điện giải quan trọng (như kali). Điều này gây ra mệt mỏi, yếu cơ, thậm chí là rối loạn nhịp tim.

• Phụ thuộc thuốc: Uống thuốc nhuận tràng nhiều có thể khiến ruột trở nên "lười biếng", không còn khả năng tự co bóp một cách tự nhiên. Khi đó, bạn sẽ phải dùng thuốc liên tục mới có thể đi ngoài được, tạo thành một vòng luẩn quẩn.

• Tổn thương ruột: Sử dụng lâu ngày có thể gây tổn thương niêm mạc ruột, dẫn đến viêm đại tràng hoặc các vấn đề tiêu hóa khác.

• Giảm hấp thu dinh dưỡng: Thuốc nhuận tràng làm tăng tốc độ di chuyển của thức ăn trong ruột, khiến cơ thể không có đủ thời gian để hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết.

• "Tác dụng phụ của detox nhuận tràng Nhật Bản": Một số sản phẩm "detox" hoặc "giảm cân" của Nhật Bản hay các quốc gia khác trên thị trường thường chứa các hoạt chất nhuận tràng mạnh như senna. Việc sử dụng những sản phẩm này kéo dài không chỉ gây ra các tác dụng phụ kể trên mà còn có thể làm mất cân bằng vi khuẩn đường ruột, gây ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa.

Uống thuốc xổ vẫn không đi ngoài? Nếu bạn đã uống thuốc nhuận tràng nhưng không thấy tác dụng, có thể do một trong các nguyên nhân sau:

• Sử dụng sai cách: Liều lượng không đủ, hoặc uống thuốc vào thời điểm không hợp lý.

• Mất nước nghiêm trọng: Cơ thể bị mất nước quá nhiều, không đủ để thuốc nhuận tràng (đặc biệt là loại tăng khối lượng và thẩm thấu) phát huy tác dụng.

• Tình trạng táo bón nặng: Trong một số trường hợp táo bón nặng hoặc có tắc nghẽn, thuốc nhuận tràng không đủ mạnh để giải quyết.

• Sử dụng thuốc nhuận tràng nhiều, dẫn đến ruột bị phụ thuộc và giảm nhạy cảm.

4. Thực phẩm hỗ trợ nhuận tràng tự nhiên

Thay vì phụ thuộc vào thuốc, bạn nên ưu tiên giải quyết táo bón bằng các biện pháp tự nhiên, lành mạnh hơn.

• Uống đủ nước: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Nước giúp làm mềm phân, giúp phân dễ dàng di chuyển trong ruột. Hãy uống từ 1.5 - 2 lít nước mỗi ngày.

• Bổ sung chất xơ: Chất xơ có trong rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt là "chìa khóa" giúp chống táo bón. Các loại thực phẩm giàu chất xơ hòa tan như táo, lê, yến mạch, đậu và các loại thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan như rau lá xanh, bông cải xanh sẽ rất hữu ích.

• Tập thể dục thường xuyên: Vận động giúp kích thích nhu động ruột, thúc đẩy quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi.

• Tạo thói quen đi vệ sinh đều đặn: Hãy tập thói quen đi vệ sinh vào một giờ cố định mỗi ngày, tốt nhất là vào buổi sáng, để cơ thể hình thành phản xạ tự nhiên.

• Probiotics: Các loại thực phẩm chứa men vi sinh (như sữa chua, dưa cải muối) giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.

Uống thuốc nhuận tràng có hại không? Việc sử dụng thuốc nhuận tràng đúng cách và đúng liều lượng theo chỉ dẫn của bác sĩ thường an toàn. Tuy nhiên, nếu lạm dụng hoặc sử dụng kéo dài, chúng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng.

Ngoài tìm hiểu uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì có tác dụng, hãy nhớ rằng, thuốc nhuận tràng chỉ nên là giải pháp tạm thời. Để giải quyết dứt điểm tình trạng táo bón, bạn cần thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh và lắng nghe cơ thể mình. Nếu tình trạng táo bón kéo dài và không cải thiện, hãy thăm khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.