Cách làm bánh chưng xanh bằng lá riềng “hút mắt” ngay từ cái nhìn đầu tiên

Cách làm bánh chưng xanh bằng lá riềng không chỉ mang lại màu xanh đẹp mắt, bền màu mà còn an toàn cho sức khỏe, thay thế hoàn toàn cho các loại phẩm màu công nghiệp. Bài viết này sẽ đi sâu vào từng bước, từ nguyên liệu, sơ chế đến cách gói bánh chưng xanh và luộc bánh, để bạn có thể tự tay làm ra những chiếc bánh chưng hoàn hảo cho gia đình mình.

1. Vì sao nên dùng lá riềng để làm bánh chưng xanh?

Từ bao đời nay, màu xanh của bánh chưng thường được tạo ra nhờ lớp lá dong gói bên ngoài. Tuy nhiên, cách làm này đôi khi không đảm bảo màu sắc đồng đều và đẹp mắt cho toàn bộ chiếc bánh, đặc biệt là phần nhân. Việc sử dụng lá riềng để tạo màu đã giải quyết triệt để vấn đề này.

Lá riềng, một loại lá quen thuộc trong các món ăn Việt, sở hữu sắc xanh đậm tự nhiên và một hương thơm nhẹ nhàng, đặc trưng. Khi được giã lấy nước cốt, màu xanh từ lá riềng sẽ ngấm đều vào từng hạt gạo nếp, tạo nên một chiếc bánh chưng có màu xanh ngọc bích đẹp mắt, bền màu ngay cả sau khi luộc chín.

Ưu điểm nổi bật của việc sử dụng lá riềng chính là sự an toàn tuyệt đối. Đây là một nguyên liệu hoàn toàn từ thiên nhiên, không chứa hóa chất độc hại, đảm bảo sức khỏe cho cả gia đình. So với việc dùng lá dong (màu chỉ bám bên ngoài) hay các loại phẩm màu công nghiệp (có thể chứa chất bảo quản), lá riềng mang lại một giải pháp vừa truyền thống, vừa hiện đại, vừa an toàn. Hơn nữa, hương thơm nhẹ của lá riềng còn hòa quyện với mùi thơm của nếp, đậu xanh và thịt mỡ, tạo nên một tổng thể hương vị vô cùng hấp dẫn.

2. Nguyên liệu cần chuẩn bị

Để có những chiếc bánh chưng ngon, đẹp, việc chuẩn bị nguyên liệu là bước vô cùng quan trọng. Dưới đây là danh sách các nguyên liệu cần thiết cho cách làm bánh chưng xanh:

• Gạo nếp: Chọn loại nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương, hạt tròn, mẩy, đều, thơm. Đây là loại gạo cho độ dẻo và hương vị tốt nhất.
• Thịt ba chỉ: Chọn miếng thịt ba chỉ tươi ngon, có cả nạc và mỡ xen kẽ để khi luộc, mỡ sẽ tan ra, ngấm vào gạo, làm bánh thêm béo ngậy.
• Đậu xanh: Dùng loại đậu xanh không vỏ, hạt tròn đều, màu vàng tươi.
• Lá dong: Chọn lá dong bánh tẻ, không quá già cũng không quá non, lá to bản, màu xanh mướt.
• Lá riềng: Chọn lá riềng tươi, xanh đậm, không bị sâu hay héo úa.
• Dây lạt: Dùng lạt tre mỏng, dẻo, dai để buộc bánh.
• Gia vị: Muối, tiêu xay.

Mẹo nhỏ: Để bánh chưng thêm phần hoàn hảo, bạn nên ngâm gạo nếp trước khi gói khoảng 8-10 tiếng. Đối với thịt ba chỉ, hãy ướp cùng chút muối, tiêu trong khoảng 1 tiếng để thịt ngấm gia vị.

3. Cách sơ chế và lấy màu từ lá riềng

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu, chúng ta sẽ tiến hành sơ chế để lấy màu từ lá riềng. Đây chính là bí quyết quan trọng nhất của cách làm bánh chưng xanh bằng lá riềng.

Cách chọn và rửa lá riềng

Chọn những chiếc lá riềng tươi, xanh đậm, to bản, không bị sâu hay dập nát. Rửa sạch lá riềng dưới vòi nước, sau đó để ráo hoàn toàn.

Quy trình giã/xay và lọc lấy nước cốt

Có hai cách để lấy nước cốt lá riềng:

• Giã tay: Cắt nhỏ lá riềng, cho vào cối giã thật nhuyễn. Sau đó, cho thêm một chút nước sôi để nguội vào, dùng tay vắt thật mạnh để lấy nước cốt.
• Dùng máy xay sinh tố: Cắt nhỏ lá riềng, cho vào máy xay cùng một chút nước. Xay thật nhuyễn hỗn hợp. Dùng rây lọc hoặc vải xô để lọc lấy nước cốt, loại bỏ bã.

Để màu xanh từ lá riềng được bền đẹp, không bị ngả màu sau khi luộc, bạn có thể thêm một chút nước cốt chanh vào nước lá riềng. Nước cốt chanh sẽ giúp giữ màu sắc tươi tắn và đẹp mắt hơn. Tuy nhiên, không nên cho quá nhiều để tránh làm ảnh hưởng đến hương vị của bánh. Đây chính là bí quyết của cách làm bánh chưng xanh từ trong ra ngoài.

4. Quy trình gói và luộc bánh chưng xanh bằng lá riềng

Đã có nguyên liệu và nước màu lá riềng, giờ là lúc chúng ta thực hành cách làm bánh chưng xanh bằng lá riềng.

Cách trộn gạo với nước cốt lá riềng

Sau khi gạo nếp đã ngâm đủ thời gian, bạn vớt ra để ráo. Cho gạo vào một chiếc thau lớn, từ từ đổ nước cốt lá riềng vào, trộn đều cho đến khi tất cả các hạt gạo đều ngấm màu xanh. Nêm thêm một chút muối vào gạo để bánh thêm đậm đà.

Các bước gói bánh vuông đẹp, chắc tay

• Chuẩn bị lá dong: Rửa sạch lá dong, lau khô. Xếp hai lá dong thành hình chữ thập.
• Đổ gạo: Đặt khuôn gói bánh lên, đổ một lớp gạo đã trộn màu vào.
• Thêm nhân: Tiếp theo là một lớp đậu xanh đã đồ chín và nghiền nhuyễn, rồi đặt miếng thịt ba chỉ đã ướp lên trên. Phủ thêm một lớp đậu xanh nữa.
• Đổ gạo phủ: Đổ một lớp gạo cuối cùng lên trên, san đều.
• Gói bánh: Gấp các mép lá dong vào, dùng lạt buộc chặt. Lưu ý buộc lạt không quá chặt để bánh không bị nén, cũng không quá lỏng để bánh không bị bung khi luộc.

Cách luộc bánh chưng lá vẫn xanh

Sau khi gói bánh xong, chúng ta sẽ luộc bánh. Đây là bước quyết định đến chất lượng của chiếc bánh.

• Luộc bánh: Xếp bánh vào nồi. Đổ nước ngập bánh, luộc liên tục trong khoảng 8-10 tiếng.
• Mẹo luộc bánh: Thêm một chút muối vào nước luộc để bánh đậm đà hơn. Trong quá trình luộc, nếu nước cạn, hãy thêm nước sôi vào để đảm bảo nhiệt độ luôn ổn định.
• Sau khi luộc: Vớt bánh ra, rửa qua nước lạnh để bánh sạch và ráo. Dùng vật nặng đè lên bánh để bánh được nén chặt, vuông vắn và để ráo nước.

5. Mẹo bảo quản và thưởng thức bánh chưng xanh

Sau khi luộc và ép bánh, chúng ta đã có những chiếc bánh chưng xanh đẹp mắt và thơm ngon. Để giữ được hương vị và màu sắc lâu bền, bạn cần chú ý đến khâu bảo quản.

Bảo quản bánh

• Nhiệt độ phòng: Bánh chưng có thể để ở nhiệt độ phòng trong khoảng 2-3 ngày, tùy thuộc vào thời tiết. Nên đặt bánh ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
• Tủ lạnh: Để bánh được lâu hơn, bạn có thể cho vào ngăn mát tủ lạnh. Khi ăn, lấy ra luộc lại hoặc chiên. Bánh chưng bảo quản trong tủ lạnh có thể dùng được trong khoảng 7-10 ngày.

Cách nấu đậu xanh làm nhân bánh chưng

Một chiếc bánh chưng ngon không thể thiếu phần nhân đậu xanh bùi béo. Để làm nhân đậu xanh, bạn cần ngâm đậu xanh khoảng 4-6 tiếng, sau đó đồ chín, giã nhuyễn và xào với một chút mỡ hành, tiêu, muối cho vừa miệng. Cách nấu đậu xanh làm nhân bánh chưng này giúp nhân đậu xanh vừa mềm, vừa bùi, lại thơm ngon.

Gợi ý cách thưởng thức

Bánh chưng ngon nhất khi ăn kèm với dưa hành muối chua, củ kiệu. Vị béo của bánh hòa quyện với vị chua giòn của dưa hành, tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo. Bạn cũng có thể chấm bánh với chút nước mắm tiêu để tăng thêm hương vị đậm đà. Ngoài ra, bánh chưng rán vàng giòn cũng là một cách thưởng thức vô cùng hấp dẫn.

Tóm lại, cách làm bánh chưng xanh bằng lá riềng không chỉ là một bí quyết để tạo ra những chiếc bánh có màu sắc đẹp mắt mà còn là một phương pháp an toàn, truyền thống, giữ trọn vẹn hương vị tinh túy của ngày Tết. Với những hướng dẫn chi tiết từ khâu chuẩn bị nguyên liệu, sơ chế lá riềng, đến cách làm bánh chưng xanh ngày tết và luộc bánh, hy vọng bạn có thể tự tay làm ra những chiếc bánh chưng hoàn hảo để dâng lên bàn thờ tổ tiên và thưởng thức cùng gia đình trong những ngày đầu năm mới.