Cách luộc bánh chưng lá vẫn xanh mà không bị nứt vỏ hạt gạo “dẻo quẹo” tròn vị

Chiếc bánh chưng ngon không chỉ nằm ở khâu chuẩn bị nguyên liệu và gói bánh khéo léo, mà còn phụ thuộc rất nhiều vào bí quyết cách luộc bánh chưng lá vẫn xanh. Một chiếc bánh chưng có lớp vỏ lá dong xanh mướt, bên trong gạo nếp dẻo thơm, nhân thịt mỡ béo ngậy và đậu xanh bùi bùi mới là thành phẩm hoàn hảo. Luộc bánh chưng sao cho lá xanh đẹp, gạo chín đều và bánh không bị nát là cả một nghệ thuật. Bài viết này sẽ chia sẻ chi tiết bí quyết giúp bạn tự tin luộc được những chiếc bánh chưng ngon chuẩn vị Tết.

1. Tầm quan trọng của kỹ thuật luộc bánh chưng

Bánh chưng là linh hồn của mâm cỗ Tết, là sự kết tinh của tinh hoa đất trời và công sức lao động của người nông dân. Cách luộc bánh chưng đúng kỹ thuật sẽ quyết định đến chất lượng cuối cùng của chiếc bánh. Nếu luộc sai cách, bạn có thể gặp phải những lỗi phổ biến như:

• Lá úa vàng hoặc xỉn màu: Do luộc quá lâu, thiếu nước, hoặc đun lửa quá to.
• Bánh nứt vỏ, méo mó: Do gói bánh không chặt tay, xếp bánh sai cách hoặc không bổ sung nước kịp thời.
• Gạo bị khô cứng, nhân chưa chín: Do thời gian luộc không đủ hoặc lửa không đều.

Vì vậy, nắm vững bí quyết luộc bánh chưng là yếu tố then chốt để có được những chiếc bánh hoàn hảo.

2. Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ cần thiết

Để có chiếc bánh chưng ngon và cách luộc bánh chưng xanh thành công, khâu chuẩn bị là vô cùng quan trọng:

• Lá dong: Nên chọn lá dong tẻ, tươi, có màu xanh thẫm, bản to và không bị rách. Lá dong tươi sẽ giúp bánh có màu xanh tự nhiên và hương vị thơm đặc trưng. Trước khi gói, cần rửa sạch từng lá, dùng khăn lau khô và xé bỏ sống lá cứng.
• Gạo nếp: Gạo nếp làm bánh chưng phải là loại nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương, hạt tròn, mẩy, có mùi thơm đặc trưng. Ngâm gạo nếp khoảng 8-12 tiếng trước khi gói để hạt gạo nở đều và dẻo khi luộc. Sau khi ngâm, vo sạch gạo, để ráo nước và trộn với một chút muối.
• Đỗ xanh: Chọn đỗ xanh ruột vàng, hạt mẩy. Ngâm đỗ khoảng 4-6 tiếng rồi đồ hoặc nấu chín, sau đó giã nhuyễn và nắm thành viên.
• Thịt ba chỉ: Chọn thịt lợn ba chỉ tươi ngon, có cả nạc và mỡ. Thịt thái miếng dày khoảng 2-3 cm, ướp với chút muối, hạt tiêu và nước mắm ngon.
• Dụng cụ luộc: Cần chuẩn bị một chiếc nồi luộc lớn, đủ để chứa tất cả số bánh và nước. Nên sử dụng nồi gang hoặc nồi chuyên dụng để giữ nhiệt tốt. Dây buộc bánh nên dùng lạt tre đã ngâm mềm để dễ buộc và chắc chắn.

3. Kỹ thuật gói bánh chặt tay để hạn chế nứt vỏ

Gói bánh chặt tay là bí quyết đầu tiên để bánh không bị nứt và giữ được hình dáng đẹp khi luộc.

• Xếp lá đúng cách: Xếp lá dong đúng chiều, 2 lá mặt xanh úp vào nhau làm lớp vỏ trong, 2 lá xanh nhạt hơn làm lớp ngoài. Gói lá sao cho kín, không có khe hở để nước không ngấm vào bên trong.
• Đổ gạo và nhân vừa phải: Đổ lượng gạo và nhân vừa đủ, không quá nhiều hoặc quá ít. Gói quá chặt sẽ khiến bánh dễ bị nứt khi gạo nở, còn nếu lỏng tay bánh sẽ bị nhão, không định hình.
• Buộc dây cân đối: Dùng lạt tre buộc bánh thật đều và chắc chắn. Dây buộc không quá lỏng cũng không quá chặt, giúp bánh giữ được form dáng vuông vức. Kỹ thuật gói chặt tay sẽ giúp quá trình cách luộc bánh chưng lá vẫn xanh trở nên dễ dàng hơn.

4. Quy trình luộc bánh chưng lá xanh đẹp mắt

Đã đến lúc thực hiện cách luộc bánh chưng xanh ngon rồi!

• Xếp bánh vào nồi: Đầu tiên, lót một lớp lá dong và cuống lá xuống đáy nồi để chống cháy. Tiếp theo, xếp bánh chưng vào nồi một cách ngay ngắn, không được chen chúc quá nhiều.
• Đổ nước: Đổ nước lạnh ngập bánh, cao hơn mặt bánh khoảng 5-10 cm. Nước nên dùng là nước mưa hoặc nước máy sạch.
• Duy trì lửa: Bắt đầu đun lửa lớn cho nước sôi già. Khi nước sôi, hạ nhỏ lửa xuống để nước chỉ sôi lăn tăn. Duy trì lửa vừa và đều trong suốt quá trình luộc. Đây là một mẹo quan trọng để cách luộc bánh chưng lá vẫn xanh thành công.
• Bổ sung nước: Luộc bánh chưng thường mất rất nhiều nước, vì vậy bạn cần kiểm tra nồi thường xuyên và bổ sung nước sôi kịp thời. Không nên đổ nước lạnh vào nồi đang sôi, sẽ khiến bánh bị sượng và nứt.
• Thời gian luộc: Thời gian luộc bánh chưng phụ thuộc vào kích thước của bánh. Với những chiếc bánh chưng nhỏ, luộc bánh chưng bao lâu thường mất khoảng 8-10 tiếng. Đối với bánh chưng lớn hơn, có thể mất đến 12-14 tiếng.
• Kiểm tra bánh chín: Sau khi đã đủ thời gian luộc bánh chưng, bạn có thể vớt một chiếc bánh ra, dùng tăm xiên qua bánh để kiểm tra. Nếu tăm rút ra dễ dàng và không dính gạo, tức là bánh đã chín.
• Vớt bánh và ép bánh: Khi bánh đã chín, vớt bánh ra khỏi nồi, rửa sạch bằng nước lạnh để loại bỏ nhựa lá. Sau đó, xếp bánh ra một mặt phẳng và dùng vật nặng ép lên trên để loại bỏ nước thừa. Ép bánh khoảng 6-8 tiếng giúp bánh chắc, ráo và bảo quản được lâu hơn.

5. Mẹo bảo quản để lá bánh luôn xanh và gạo dẻo thơm

Để bánh chưng giữ được độ tươi ngon và màu xanh sau khi luộc, bạn cần chú ý đến khâu bảo quản.

• Rửa và để ráo: Sau khi vớt bánh ra, hãy nhanh chóng rửa bánh dưới vòi nước lạnh để làm nguội tức thì. Việc này không chỉ giúp làm sạch nhựa lá mà còn làm lá bánh giữ được màu xanh.
• Ép bánh: Ép bánh là bước không thể thiếu để bánh chắc, không bị nhão. Sau khi ép, bánh sẽ có hình dáng vuông vức, đẹp mắt và dễ bảo quản.
• Bảo quản đúng cách:
  • Nhiệt độ thường: Bánh chưng có thể để ở nhiệt độ thường từ 2-3 ngày. Để nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp.
  • Tủ lạnh: Bọc bánh chưng trong màng bọc thực phẩm hoặc túi nilon, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh để sử dụng trong khoảng 10 ngày. Khi ăn, lấy ra hâm lại bằng lò vi sóng, hấp hoặc rán.

Luộc bánh chưng là một nghệ thuật, đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và nắm vững những bí quyết truyền thống. Với những bí quyết về cách luộc bánh chưng lá vẫn xanh được chia sẻ trên, hy vọng bạn đã có thêm kiến thức để tự tay luộc được những mẻ bánh chưng thật đẹp mắt và thơm ngon cho gia đình trong dịp Tết. Dù luộc bánh chưng mấy tiếng hay cách thức thực hiện có phức tạp đến đâu, việc tự tay làm ra chiếc bánh chưng trọn vẹn sẽ mang lại cảm giác ấm cúng, ý nghĩa và gìn giữ trọn vẹn nét đẹp văn hóa dân tộc. Hãy thử ngay và bạn sẽ thấy việc cách luộc bánh chưng không hề khó!