Đầu mũi khoan được làm từ vật liệu gì mà có thể xuyên thép đục tường như không

Đầu mũi khoan được làm từ vật liệu gì là một câu hỏi quan trọng, bởi vật liệu cấu tạo nên mũi khoan quyết định khả năng làm việc, độ bền và hiệu suất của nó trong các ứng dụng khoan khác nhau. Việc hiểu rõ về các loại vật liệu này sẽ giúp bạn chọn đúng mũi khoan cho công việc, đảm bảo hiệu quả và an toàn.

1. Vai trò “nhỏ nhưng có võ” của đầu mũi khoan

Mũi khoan, đặc biệt là phần đầu mũi, là bộ phận trực tiếp tiếp xúc với vật liệu, chịu lực ma sát, sinh nhiệt và thực hiện công đoạn cắt gọt. Do đó, vật liệu làm đầu mũi khoan đóng vai trò then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc, độ bền, và độ chính xác của lỗ khoan. Không phải mũi khoan nào cũng giống nhau; mỗi loại vật liệu sẽ mang lại đặc tính riêng, phù hợp với từng loại vật liệu cần khoan.

2. Các vật liệu phổ biến dùng để làm đầu mũi khoan

Đầu mũi khoan được làm từ vật liệu gì? Dưới đây là các loại vật liệu phổ biến nhất dùng để chế tạo mũi khoan:

• Thép cacbon (Carbon Steel): Đây là vật liệu cơ bản, giá thành rẻ, thường được dùng cho các công việc khoan gỗ, nhựa hoặc các vật liệu mềm khác. Nhược điểm là dễ bị mòn và không chịu được nhiệt độ cao.
• Thép gió (High-Speed Steel – HSS): Phổ biến hơn thép cacbon, HSS có khả năng chịu nhiệt tốt hơn, giữ được độ cứng ở nhiệt độ cao khi khoan nhanh. HSS thích hợp để khoan kim loại nhẹ, gỗ cứng và một số vật liệu nhựa tổng hợp.
• Hợp kim coban (Cobalt Steel – HSS-Co): Là một dạng cải tiến của HSS, được pha thêm coban (thường là 5% hoặc 8%). Coban giúp tăng độ cứng, khả năng chịu nhiệt và chống mài mòn cho mũi khoan, lý tưởng để khoan thép cứng, thép không gỉ (inox) và các kim loại có độ bền cao.
• Carbide (Hợp kim Vonfram - Tungsten Carbide): Đây là vật liệu cực kỳ cứng và chịu nhiệt tốt, thường được dùng để chế tạo các loại mũi khoan tường, bê tông, gạch, đá hoặc các loại thép dày, thép cường độ cao. Mũi khoan carbide có thể khoan xuyên qua những vật liệu mà mũi HSS không thể.
• Kim cương công nghiệp (Diamond Coated): Loại mũi khoan này có phần đầu được phủ một lớp hạt kim cương công nghiệp. Kim cương là vật liệu cứng nhất được biết đến, nên mũi khoan phủ kim cương chuyên dùng để khoan các vật liệu siêu cứng và giòn như kính, gạch men, đá granit, hoặc gốm sứ.

3. Vì sao mũi khoan có thể “xuyên thép, đục tường như không”?

Khả năng "xuyên thép, đục tường" của mũi khoan không chỉ đến từ vật liệu mà đầu mũi khoan được làm từ vật liệu gì, mà còn là sự kết hợp của nhiều yếu tố công nghệ:

• Độ cứng của vật liệu: Vật liệu càng cứng (đo bằng thang Mohs hoặc độ cứng Rockwell), khả năng chống lại sự mài mòn và biến dạng khi khoan càng cao. Mũi khoan phải có độ cứng vượt trội so với vật liệu cần khoan.
• Kết cấu đầu mũi: Góc cắt, độ sắc bén của lưỡi cắt, và thiết kế rãnh xoắn đều ảnh hưởng đến hiệu quả thoát phoi và khả năng cắt gọt. Các loại mũi khoan kim loại thường có góc cắt khác biệt so với mũi khoan gỗ.
• Công nghệ sản xuất: Quá trình xử lý nhiệt giúp tôi luyện vật liệu, tăng cường độ cứng và độ bền. Ngoài ra, việc mạ hoặc tráng phủ các lớp vật liệu siêu cứng như Titan Nitride (TiN) hay Titan Aluminium Nitride (TiAlN) lên bề mặt mũi khoan cũng giúp tăng tuổi thọ, giảm ma sát và cải thiện khả năng chịu nhiệt.

4. Chọn đúng mũi khoan cho từng công việc – đừng chỉ nhìn bề ngoài

Việc lựa chọn mũi khoan phù hợp với từng loại vật liệu là cực kỳ quan trọng để đảm bảo hiệu quả công việc và độ bền của mũi khoan. Đừng chỉ nhìn vào kích thước hay các size mũi khoan, mà hãy chú ý đến vật liệu cấu thành đầu mũi khoan được làm từ vật liệu gì.

• Gỗ, nhựa: Mũi khoan thép cacbon hoặc HSS là lựa chọn phù hợp, tiết kiệm chi phí.
• Kim loại: Nên ưu tiên mũi khoan HSS-Co (coban) hoặc mũi khoan Carbide, đặc biệt khi khoan thép không gỉ hoặc kim loại cứng. Đây là những lựa chọn tốt nhất cho các loại mũi khoan kim loại.
• Bê tông, gạch, tường: Bắt buộc phải dùng mũi khoan có đầu carbide hoặc tungsten carbide (thường có hình dạng đặc trưng với phần đầu nhọn và rộng hơn thân). Chúng ta có thể thấy rõ sự khác biệt của các loại mũi khoan tường.
• Vật liệu đặc biệt: Đối với kính, gạch men, đá cẩm thạch, cần sử dụng mũi khoan có phủ kim cương công nghiệp để đảm bảo độ sắc bén và tránh làm vỡ vật liệu.

5. Mẹo sử dụng mũi khoan hiệu quả, bền bỉ, khoan đâu thủng đó

Bên cạnh việc biết đầu mũi khoan được làm từ vật liệu gì và chọn đúng loại, cách sử dụng cũng ảnh hưởng lớn đến hiệu suất và tuổi thọ của mũi khoan:

• Điều chỉnh tốc độ phù hợp với vật liệu: Khoan vật liệu mềm (gỗ, nhựa) cần tốc độ cao, trong khi khoan vật liệu cứng (kim loại, bê tông) cần tốc độ thấp hơn và lực ấn mạnh hơn.
• Dùng dầu/làm mát khi khoan kim loại: Khi khoan kim loại, đặc biệt là kim loại cứng, việc sử dụng dầu cắt gọt hoặc dung dịch làm mát sẽ giúp giảm nhiệt độ, giảm ma sát, kéo dài tuổi thọ mũi khoan và cải thiện chất lượng lỗ khoan.
• Kiểm tra và thay mũi khoan định kỳ: Mũi khoan bị mòn, sứt mẻ sẽ làm giảm hiệu suất, tăng nguy cơ gãy mũi và làm hỏng vật liệu. Kiểm tra thường xuyên và thay thế khi cần thiết.
• Không dùng sai mục đích: Tuyệt đối không dùng mũi khoan gỗ để khoan tường hoặc kim loại, và ngược lại. Điều này không chỉ làm hỏng mũi khoan mà còn gây nguy hiểm.
• Tìm hiểu thêm về cách lắp mũi khoan đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng.

Tóm lại, việc hiểu rõ đầu mũi khoan được làm từ vật liệu gì là bước đầu tiên để tối ưu hóa công việc của bạn. Hãy luôn chọn đúng loại mũi khoan cho từng vật liệu và tuân thủ các nguyên tắc sử dụng để đảm bảo hiệu quả, an toàn và độ bền cho dụng cụ của bạn.