Mâm cúng rằm tháng 7 gồm những gì để tránh “phạm kỵ” và tán lộc

Vào mỗi độ tháng 7 âm lịch, không khí của lễ Vu Lan và Xá tội vong nhân lại trở nên trang nghiêm và linh thiêng hơn bao giờ hết. Đây không chỉ là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu kính với ông bà, cha mẹ mà còn là thời điểm để tưởng nhớ và cúng dường cho những linh hồn không nơi nương tựa. Một trong những nghi thức quan trọng nhất của ngày này là chuẩn bị mâm cúng rằm tháng 7 gồm những gì sao cho đầy đủ và thể hiện trọn vẹn tấm lòng thành. Bài viết này sẽ đi sâu vào từng loại mâm cúng, ý nghĩa và những lưu ý cần thiết để bạn có một lễ rằm tháng 7 trọn vẹn.

1. Ý nghĩa tâm linh của rằm tháng 7

Rằm tháng 7 âm lịch có hai ý nghĩa lớn lao và sâu sắc trong văn hóa người Việt:

• Lễ Vu Lan: Đây là dịp để con cái bày tỏ lòng hiếu thảo, biết ơn công sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, tổ tiên. Theo truyền thuyết, Bồ Tát Mục Kiền Liên đã cứu mẹ mình thoát khỏi cảnh địa ngục nhờ vào sự giúp đỡ của chư tăng. Từ đó, lễ Vu Lan trở thành ngày để con cháu báo hiếu.
• Lễ Xá tội vong nhân: Theo quan niệm dân gian, tháng 7 là tháng cô hồn, "cửa ngục mở" để các vong linh được trở về cõi trần. Lễ cúng này nhằm mục đích bố thí, cúng dường, giúp các vong linh không nơi nương tựa được siêu thoát và không quấy nhiễu cuộc sống của con người.

Cả hai lễ này hòa quyện tạo nên một ngày rằm tháng 7 vừa thiêng liêng vừa nhân văn, thể hiện truyền thống "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc ta. Việc chuẩn bị mâm cúng rằm tháng 7 đơn giản nhưng đầy đủ sẽ là cách thể hiện lòng thành kính tốt nhất.

2. Phân biệt các loại mâm cúng trong ngày rằm tháng 7

Để hiểu rõ mâm cúng rằm tháng 7 gồm những gì, chúng ta cần phân biệt ba loại mâm cúng khác nhau, mỗi loại mang một ý nghĩa và cách bày biện riêng.

• Mâm cúng Phật: Mâm lễ này được đặt trên bàn thờ Phật tại gia, thể hiện sự thành tâm hướng về Phật pháp, cầu mong sự bình an và siêu thoát cho mọi linh hồn. Mâm cúng này luôn phải thanh tịnh, chay tịnh và không được phép có đồ mặn.
• Mâm cúng gia tiên: Đây là mâm cơm để cúng tổ tiên, ông bà, những người đã khuất. Mâm lễ này thể hiện sự hiếu kính và lòng biết ơn của con cháu. Tùy thuộc vào văn hóa và thói quen của từng gia đình, mâm cúng có thể là mâm cơm cúng rằm tháng 7 với các món mặn truyền thống hoặc mâm cơm chay cúng rằm tháng 7 thanh đạm.
• Mâm cúng cô hồn (cúng chúng sinh): Mâm lễ này dành cho những vong linh không nơi nương tựa, không có người thờ cúng. Lễ này mang tính bố thí, nhằm mục đích làm phúc, giúp đỡ các vong hồn siêu thoát, đồng thời cầu mong sự bình an cho gia đình mình.

3. Mâm cúng rằm tháng 7 gồm những gì?

Mâm cúng Phật

Đây là mâm lễ đơn giản nhưng trang nghiêm nhất. Lễ vật bao gồm:

• Hoa tươi: Hoa sen, hoa huệ, hoặc hoa cúc là những lựa chọn phổ biến.
• Hương: Số lẻ (1, 3, 5) để thắp.
• Nước trong: Tịnh thủy, đựng trong chén sạch.
• Trái cây: Mâm hoa quả cúng rằm tháng 7 thường có 5 loại quả (ngũ quả) như chuối, bưởi, dưa hấu, xoài, thanh long...
• Thức ăn chay: Xôi chè, cháo, các món chay được chế biến từ rau củ quả.

Mâm cúng gia tiên

Mâm cơm cúng rằm tháng 7 gia tiên thường được chuẩn bị như một bữa cơm thịnh soạn để mời ông bà, tổ tiên về "thụ lộc".

• Đồ mặn: Gà luộc nguyên con, xôi gấc, nem, giò, chả, các món canh, món xào.
• Nước uống: Rượu trắng, bia, nước ngọt.
• Hương, nến, trầu cau, tiền vàng mã.
• Bánh kẹo, hoa quả.

Mâm cúng cô hồn (chúng sinh)

Khi tìm hiểu cúng chúng sinh rằm tháng 7 cần những gì, bạn sẽ thấy mâm cúng này rất khác biệt so với hai mâm cúng trên. Các lễ vật thường đơn giản, mang tính bố thí, dễ ăn và không có giá trị vật chất cao.

• Cháo loãng: Món ăn chủ yếu, nấu loãng để các vong hồn dễ dàng thụ lộc.
• Bỏng ngô, khoai, ngô luộc: Những món ăn dân dã, dễ làm.
• Bánh kẹo, đường, đậu phộng: Để bày biện.
• Muối và gạo: Sẽ được rắc sau khi cúng để các vong hồn không quấy nhiễu.
• Nước lọc và hương, tiền vàng mã.

4. Những điều kiêng kỵ cần tránh khi bày mâm cúng

Để việc cúng lễ được trọn vẹn và không phạm phải những điều cấm kỵ, bạn cần lưu ý:

• Không cúng mặn cho mâm Phật: Mâm lễ Phật phải luôn thanh tịnh. Việc đặt đồ mặn lên bàn thờ Phật là một điều đại kỵ, thể hiện sự thiếu hiểu biết và thiếu thành tâm.
• Không đặt mâm cúng cô hồn trong nhà: Mâm cúng cô hồn phải được đặt ngoài sân, ngoài ngõ hoặc hiên nhà. Quan niệm dân gian cho rằng, việc đặt trong nhà có thể mang lại những điều không may mắn.
• Tránh cúng thiếu đồ cơ bản: Dù cách cúng rằm tháng 7 đơn giản đến đâu, bạn cũng không nên thiếu những thứ cơ bản như hương, nước, vàng mã. Chúng là cầu nối giữa thế giới thực và tâm linh.
• Không giành giật lộc cúng cô hồn: Sau khi cúng, việc giành giật đồ cúng được coi là hành động xấu, dễ “tán lộc” và mang lại điều xui rủi. Hãy để đồ cúng ở đó để ai cần có thể lấy, hoặc đợi sau khi cúng xong hãy dọn dẹp.

5. Mẹo để cúng rằm tháng 7 đúng lễ và trọn vẹn tâm thành

Một nghi lễ cúng rằm thành công không chỉ nằm ở việc chuẩn bị lễ vật, mà còn ở sự thành tâm và hiểu biết về ý nghĩa của từng nghi thức.

• Chuẩn bị vừa đủ, không phô trương: Mâm lễ vật không cần quá cầu kỳ, sang trọng. Điều quan trọng nhất là tấm lòng thành kính của người cúng. Một mâm cúng rằm tháng 7 đơn giản nhưng đầy đủ sẽ ý nghĩa hơn một mâm cỗ xa hoa nhưng thiếu thành tâm.
• Chọn giờ cúng phù hợp: Theo truyền thống, các gia đình thường cúng Phật vào buổi sáng sớm, cúng gia tiên vào buổi trưa và cúng cô hồn vào buổi chiều tối. Việc cúng rằm tháng 7 diễn ra vào ngày nào? Thường là vào ngày 14 hoặc 15 tháng 7 âm lịch.
• Giữ thái độ trang nghiêm: Trong suốt quá trình cúng, hãy giữ thái độ trang nghiêm, thành tâm. Đọc văn khấn với sự kính cẩn và lòng biết ơn.
• Chia sẻ đồ ăn sau khi cúng: Sau khi cúng xong, hãy cùng gia đình quây quần bên mâm cơm cúng rằm tháng 7 để thưởng thức lộc cúng. Nếu cúng chay, bạn có thể mời bạn bè, hàng xóm cùng dùng.

Hiểu rõ mâm cúng rằm tháng 7 gồm những gì không chỉ giúp bạn chuẩn bị một lễ cúng đầy đủ mà còn thể hiện sự trân trọng và biết ơn đối với những giá trị tâm linh. Từ mâm cúng Phật, cúng gia tiên đến cúng cô hồn, mỗi mâm lễ đều mang một ý nghĩa sâu sắc, giúp cho nghi thức cúng rằm tháng 7 trở nên trọn vẹn và thiêng liêng hơn.