Bóng đèn sợi đốt là gì? Sử dụng đèn sợi đốt có gây hại cho mắt không?
Đèn sợi đốt là một trong những phát minh đầu tiên trong lĩnh vực đèn điện trên thế giới. Được coi là một đột phá vĩ đại của con người, bóng đèn tròn sợi đốt đã đem đến một cuộc cách mạng văn hóa cho xã hội. Và trong bài viết này, Điện máy Htech sẽ giúp bạn hiểu được bóng đèn sợi đốt là gì? Sử dụng đèn sợi đốt có gây hại cho mắt không?
Bóng đèn sợi đốt là gì?
bóng đèn sợi đốt còn được gọi là bóng đèn dây tóc, là một loại đèn chiếu sáng hoạt động bằng cách sưởi nóng một sợi dây tóc khi có dòng điện chạy qua. Thành phần chính để tạo ra nguồn sáng của bóng đèn sợi đốt này là sợi dây tóc vonfram nối với chuôi bên dưới bóng đèn.
Đèn sợi đốt được bọc bởi một lớp vỏ thủy tinh trong suốt hình tròn, có khả năng truyền ánh sáng cao và tạo góc chiếu rộng. Bên trong lớp vỏ thủy tinh, không khí được loại bỏ và thay thế bằng một loại khí trơ. Ngoài ra kích thước của đèn sợi đốt được thiết kế để đạt đủ nhiệt độ để làm cho sợi dây tóc phát ra ánh sáng, mà không làm nổ đèn.
Cấu tạo của đèn sợi đốt
Đèn sợi đốt thường được cấu tạo bởi 4 thành phần sau:
- Sợi đốt dây tóc: Đây là phần quan trọng nhất của đèn sợi đốt. Sợi dây tóc thường được làm từ các vật liệu như wolfram chịu nhiệt hoặc các hợp kim có điểm nóng chảy cao, có chức năng biến đổi điện năng thành quang năng.
- Lớp vỏ thủy tinh: Bên ngoài sợi dây tóc là một lớp vỏ thủy tinh trong suốt. Lớp vỏ này có khả năng chịu được nhiệt độ cao và làm nhiệm vụ bảo vệ sợi dây tóc khỏi tác động bên ngoài, đồng thời giúp tập trung ánh sáng phát ra.
- Chân đèn: Đây là phần kết nối đèn với nguồn điện, thường được làm bằng kim loại và có các chân cắm hoặc chân vặn để gắn vào bộ kết nối điện.
- Bóng đèn: Nếu đèn sợi đốt được sử dụng trong môi trường ngoài trời hoặc yêu cầu bảo vệ bổ sung, nó có thể được bao phủ bởi một bóng đèn ngoài. Bóng đèn này thường làm từ vật liệu như thủy tinh hoặc nhựa chịu nhiệt để bảo vệ đèn khỏi tác động của môi trường.
Đặc điểm của đèn sợi đốt
Nhiều người dùng sẽ đặt ra câu hỏi đèn sợi đốt có những ưu - nhược điểm gì để đưa ra lựa chọn loại bóng đèn thích hợp nhất cho không gian sống. Dưới đây là một số thông tin về đặc điểm của đèn sợi đốt mà Điện máy Htech đã tổng hợp được:
- Đèn sợi đốt phát ra ánh sáng nhiệt liên tục
Mạng lưới điện ở nước ta thường có sự thay đổi lên xuống thất thường. Tuy nhiên bóng đèn sợi đốt vẫn tạo ra ánh sáng đồng đều không bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi. Ánh sáng phát ra từ đèn sợi đốt thường có màu vàng ấm, tạo ra hiệu ứng ánh sáng nhiệt tự nhiên giúp bảo vệ mắt trước các căn bệnh như cận thị, khúc xạ ánh sáng.
- Hiệu suất phát quang của bóng đèn sợi đốt thấp
Khi kết nối với nguồn điện, hiệu suất phát quang sẽ chuyển hóa điện năng để đèn phát sáng. Nếu hiệu suất phát quang của một đèn tăng lên, thì đèn đó sẽ có khả năng phát ra ánh sáng nhiều hơn và tiêu thụ ít điện năng hơn. Nếu so sánh với các loại đèn khác đèn sợi đốt thường có hiệu suất phát quang thấp, dẫn đến việc tiêu thụ nhiều điện năng hơn.
Tuy nhiên, sợi dây tóc trong đèn sợi đốt được làm từ vật liệu chịu nhiệt và kháng oxy hóa, như wolfram (tungsten). Điều này giúp đèn sợi đốt có tuổi thọ cao và khả năng hoạt động ổn định trong thời gian dài.
- Tuổi thọ bóng đèn thấp nhưng độ phát sáng cao
Sợi dây tóc trong đèn sợi đốt có khả năng phát sáng mạnh. Điều này cho phép đèn sợi đốt tạo ra ánh sáng sáng đẹp và rõ ràng, phù hợp cho nhiều ứng dụng chiếu sáng.
- Trực tiếp tạo ra nguồn điện không cần mồi
Các dòng đèn như đèn huỳnh quang sử dụng mồi phóng điện như tắc te và chấn lưu để phát sáng. Tuy nhiên, đèn sợi đốt không cần sử dụng các loại mồi phóng điện và có thể tự động phát sáng.
Đèn sợi đốt có thể được tùy chỉnh theo nhiều dạng và kích thước khác nhau để phù hợp với nhu cầu chiếu sáng của từng không gian cụ thể. Tuy nhiên đèn sợi đốt còn một số ưu nhược điểm như:
Ưu điểm:
Do chi phí sản xuất thấp nên giá thành rất rẻ
Dễ dàng lắp đặt và sử dụng trong các ứng dụng làm mờ mạch hay làm đèn led nhấp nháy
Có thể sử dụng trong nhiều trường hợp chiếu sáng khác nhau
Độ chiếu sáng cao
Nhược điểm:
Tiêu thụ nhiều điện năng: Hiệu suất phát quang của đèn sợi đốt thấp, chỉ khoảng 6-7% điện năng vào được chuyển hóa thành ánh sáng, trong khi phần còn lại được biến thành nhiệt.
Phát nhiệt cao: Khi hoạt động, đèn sợi đốt phát ra lượng nhiệt đáng kể. Nếu không cẩn thận, tiếp xúc trực tiếp với đèn có thể gây bỏng.
Hiệu suất chiếu sáng kém trong môi trường lạnh: Đèn sợi đốt không hoạt động tốt trong môi trường có nhiệt độ thấp, và thời gian để đạt độ sáng đầy đủ cũng tốn khá nhiều.
Tuổi thọ thấp: Đèn sợi đốt có tuổi thọ ngắn, thường chỉ từ 1000-2000 giờ chiếu sáng. Điều này yêu cầu thay thế đèn thường xuyên, gây tốn kém và phiền phức.
Tiết lộ khí CO2 và tia tử ngoại (UV): Khi sử dụng đèn sợi đốt, có phát thải khí CO2 và tia tử ngoại, có thể gây hại cho sức khỏe con người và môi trường.
Phù hợp cho không gian vừa và nhỏ: Do khả năng chiếu sáng hạn chế, đèn sợi đốt thường chỉ phù hợp cho không gian nhỏ và không được khuyến nghị cho việc chiếu sáng rộng rãi.
Ứng dụng của đèn sợi đốt
Chiếu sáng lối đi: Bóng đèn sợi đốt được sử dụng phổ biến để chiếu sáng các lối đi, hẻm, ngõ ở vùng nông thôn. Với kích thước nhỏ gọn và giá thành rẻ, nó vẫn là lựa chọn phổ biến cho mục đích này.
Chiếu sáng trong học tập: Đèn sợi đốt được sử dụng nhiều trong lớp học và đèn bàn. Ánh sáng đèn sợi đốt phát ra đồng đều, không quá chói mắt, giúp tránh mỏi mắt. Người dùng có thể điều chỉnh độ sáng theo nhu cầu.
Chiếu sáng trong phòng ăn: Sử dụng đèn sợi đốt làm thành đèn chùm trong phòng ăn được cho là tạo cảm giác đói và thúc đẩy khẩu vị. Điều này cũng làm cho nhiều nhà hàng cao cấp lựa chọn sử dụng đèn sợi đốt. Tuy nhiên, không nên sử dụng loại đèn này để chiếu sáng trong phòng ngủ, vì ánh sáng chói của nó có thể gây khó khăn trong việc thư giãn và ngủ. Đèn LED với ánh sáng dịu nhẹ là lựa chọn tốt hơn.
Chiếu sáng trong nông nghiệp và công nghiệp: Đèn sợi đốt có khả năng tỏa nhiệt cao, nên được sử dụng để "kích thích" cây trồng như thanh long, hoa, cây cảnh và thúc đẩy ra hoa, ra trái trong mùa không phù hợp. Trong nông nghiệp, đèn sợi đốt cũng được sử dụng để tăng trưởng rau và củ. Sự nhiệt từ đèn sợi đốt sẽ thúc đẩy sự phát triển của hệ rễ cây. Ngoài ra, đèn sợi đốt cũng có tác dụng đuổi sâu bọ và thu hút các sinh vật đêm không gây hại cho vườn tược.
Sử dụng bóng đèn sợi đốt có gây hại cho mắt không
Bóng Đèn sợi đốt ánh sáng vàng là những bóng đèn trang trí cung cấp ánh sáng dịu nhẹ và ít tia UV hơn. Tuy nhiên, chúng không phải là loại bóng đèn tiết kiệm năng lượng và có thể tạo ra chi phí điện cao trong gia đình. Mặc dù đèn sợi đốt không gây hại cho mắt vì có thể duy trì ánh sáng liên tục và phát ra ánh sáng tự nhiên, nhưng nó cũng có nhược điểm là không tiết kiệm năng lượng và tiêu tốn nhiều kinh phí điện.
Theo các nghiên cứu, đèn có ánh sáng vàng được khuyên dùng vì chúng thường có cường độ ổn định, gây mát mẻ và tốt cho mắt hơn so với các loại đèn khác. Tuy nhiên, một nhược điểm của đèn sợi đốt ánh sáng vàng mà nhiều người không thích là vào mùa hè, ánh sáng vàng có thể làm tăng nhiệt độ trong phòng, gây cảm giác nóng bức, mồ hôi nhiều, và có thể gây hoa mắt, chóng mặt. Ngồi lâu dưới ánh sáng vàng cũng có thể gây chói lóa khi chuyển sang tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên. Ngoài ra, đèn sợi đốt ánh sáng vàng tiêu hao tới 80% năng lượng và có độ bền thấp hơn so với các loại đèn khác.
Như vậy bóng đèn sợi đốt ánh sáng vàng có ưu điểm là mang đến ánh sáng dịu nhẹ và bảo vệ mắt, nhưng cũng có nhược điểm về tiêu hao năng lượng, tạo ra chi phí điện năng cao.